________________
(૫) શતક - ૧૦૦ પ્રાકૃત ગાથામય આ પાંચમા કર્મગ્રન્થમાં ધ્રુવબંધિની, અધ્રુવબંધિની, ધ્રુવોદયા, અધુવોદયા, ધ્રુવસત્તાક, અધુવસત્તાક, સર્વઘાતી, દેશઘાતી, અઘાતી, પુણ્યધર્મા, પરાવર્તમાના, અપરાવર્તમાના પ્રકૃતિઓનું વર્ણન કરવામાં પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, રસ, પ્રદેશ, ઉપશમશ્રેણિ, ક્ષપકશ્રેણિ આદિનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે.
નવ્ય કર્મગ્રંથના વિષયો અને પ્રાચીન કર્મગ્રંથના વિષયોમાં કોઈ ભિન્નતા નથી છતાં ફરક છે તો ગાથા સંખ્યા બાબતે અને સંકલનાની બાબતે છે. નવ્ય કર્મગ્રંથ વધુ સંક્ષેપમાં સર્વ વિષયોનો સંગ્રહ કરે છે. જ્યારે પ્રાચીન કર્મગ્રંથમાં તે જ વિષયો વિસ્તારથી વર્ણવવામાં આવ્યા છે.
પ્રાચીન તથા નવ્ય કર્મગ્રંથો તુલનાત્મકદષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્ત્વના છે. અભ્યાસુને રસ પડે તેમ છે. પૂર્વે પ્રાચીન કર્મગ્રંથોનો સંગ્રહ અલગથી છપાયો હતો. પણ વર્તમાનમાં તો તે ગ્રંથ અનુપલબ્ધ છે. નવ્ય કર્મગ્રંથો પઠન-પાઠનમાં પ્રચલિત હોવાથી તેની હજારો નકલો ઉપલબ્ધ છે પરંતુ બને કર્મગ્રંથો એક સાથે પ્રથમ વાર જ છપાઈ રહ્યા છે. તેથી પણ આ ગ્રંથનું આગવું મહત્ત્વ છે. તથા પંડિત શ્રી પરેશભાઈએ બને કર્મગ્રંથોનો ગુજરાતી અનુવાદ પણ એકસાથે જ છાપ્યો છે જેથી ભાષાને ન જાણનાર અભ્યાસુને પણ આ ગ્રંથ ઉપયોગી નીવડશે. સંપાદકને આવું કાર્ય કરવા બદલ ધન્યવાદ !
પંડિતવર્યશ્રી જિતેન્દ્રભાઈ બાબુલાલ શાહ
એલ.ડી.ઇન્ડોલોજી. અમદાવાદ
