________________
શતકનામા પંચમકર્મગ્રંથ
૧૨. અપરાવર્તમાન :- પરપ્રકૃતિના બંધ, ઉદય અથવા બંધોદયને રોકયા વિના પોતાનો બંધ, ઉદય અથવા બંધોદય બતાવે તે અપરાવર્તમાન ૨૯ પ્રકૃતિઓ છે. ૧૩. ક્ષેત્રવિપાકી :- જે પ્રકૃતિનો ઉદય મુખ્યત્વે ક્ષેત્ર એટલે આકાશના આશ્રયે પ્રગટ થાય એટલે કે વિગ્રહગતિરૂપ આકાશરૂપ ક્ષેત્રમાં વિપાક બતાવે તે ક્ષેત્રવિપાકી જ” આનુપૂર્વી છે. ૧૪. જીવવિપાકી:- પુદ્ગલાદિ કોઈપણ બાહ્ય નિમિત્ત વિના જે પ્રકૃતિ જીવને સીધો વિપાક બતાવે તે જીવવિપાકી ૭૮ પ્રકૃતિઓ છે. ૧૫. ભવવિપાકી - જે પ્રકૃતિ પોતાના ભવમાંજ વિપાક બતાવે તે અર્થાત્ તે તે ગતિના ઉદયમાં તે તે પ્રકૃતિનો અવશ્ય ઉદય હોય અથવા જેના ઉદયવખતે તે ગતિનો પણ અવશ્ય વિપાક ઉદય હોય તે ભવવિપાકી “જ” આયુષ્ય છે. ૧૬. પુગલવિપાકી - જે પ્રકૃતિ જીવને શરીરાદિ પુદ્ગલ પ્રત્યે વિપાક બતાવે તે પુદ્ગલવિપાકી, અથવા શરીર રૂપે પરિણામ પામતા પુદ્ગલ રૂપે વિપાક બતાવે તે ૩૬ પ્રકૃતિઓ છે. ૧૭.પ્રકૃતિબંધ :- કયા કર્મનો કેવો સ્વભાવ છે. તેનુ નિયત પણ થવું તે પ્રકૃતિબંધ, સ્વભાવનું નક્કી થવું તે અથવા સ્થિતિ-રસ અને પ્રદેશનો સમુહ તે પ્રકૃતિબંધ. ૧૮. સ્થિતિબંધ - કયું કર્મ જીવની સાથે કેટલા કાળ સુધી રહે તેનું નક્કી થવું તે. ૧૯. રસબંધ - બંધ સમયે કર્મનું શુભ-અશુભપણું, ઘાતી-અઘાતીપણું, એકઠાણીયા આદિપણું, તીવ્ર-મંદપણું નક્કી થવું તે. ૨૦.પ્રદેશબંધ - બંધ સમયે ક્યા કર્મના કેટલા અનંતા પ્રદેશી કર્મસ્કંધો બંધાય તે નક્કી થવું અથવા કર્મના દળીયાનું અનંત-અનંતાનંત પ્રમાણે તે પ્રદેશ બંધ. ૨૧.પ્રકૃતિબંધનાસ્વામી - જઘન્ય તથા ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાવાળી પ્રકૃતિઓ બાંધનાર કયા કયા ગુણસ્થાનકવાળા અથવા કયા કયા જીવો છે તે કહેવુ. ૨૨. સ્થિતિબંધના સ્વામી :- કયા કર્મની જઘન્યસ્થિતિ બાંધનાર તથા ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બાંધનાર કયા ક્યાં જીવો છે. તે ૨૩. રસબંધના સ્વામી - કયા કર્મનો જઘન્યરસ તથા ઉત્કૃષ્ટ રસ બાંધનાર કયા જીવો છે તે.
