________________
क्षत्रचूड़ामणिः । तावदार्तस्वरः कोऽपि शुश्रुवे श्रुतशालिना। क प्रयाता प्रिये प्राणा मम यान्तीति दुःसहः ॥४८॥ ____ अन्वयार्थः-(तावद्) इतने ही में (श्रुत शालिना) शास्त्रमें प्रवीण उन जीवंधरकुमारने (हे प्रिये ) हे प्यारी ( क ) कहां . (प्रयाता) चली गई (मम) मेरे (प्राणा:) प्राण (यान्ति) निकले जाते हैं " (इति) इस प्रकार (कः अपि) कोई (दुःसहः) दुःसह (आर्तस्वरः) दुखी पुरुषका शब्द (शुश्रुवे) सुना ॥ ४८ ॥ योषाप्येषा मिषेणास्मान्निमेषादिव निर्ययौ। मायामयी हि नारीणां मनोवृत्तिनिसर्गतः ॥ ४९ ।। ____ अन्वयार्थः-(एषा) यह (योषा) स्त्री (अपि) भी (मिषेण) किसी बहानेसे ( अस्मात् ) इन जीवंधरकुमारके पाप्तसे ( निभेषात् इव) क्षण मात्रमें ही ( निर्ययो) चली गई । अत्र नीतिः ! ( हि ) निश्चयसे ( नारीणां ) स्त्रियोंकी ( मनोवृत्तिः ) चित्तवृत्ति ( निसर्गतः ) स्वभावसे ही ( मायामयी ) छलकपट करनेवाली ( भवति ) होती है ॥ ४९ ॥ आर्तस्वरकरोऽप्याह दैन्यं मान्यस्य वीक्षणात् । शोच्याः कथं न रागांधा ये तुवाच्यान्न बिभ्यति। ५०॥ ___अन्वयार्थ:-( आर्तस्वरकरः अपि ) दुःखित शब्दको करनेवालेने भी ( मान्यस्य ) माननीय जीवंधरके (वीक्षणात् ) देखनेसे (दैन्यं) दीनतापूर्वक (आह) कहा । (ये तु? जो पुरुष (वाच्यात्) अपवादसे व निंदासे ( न ) नहीं ( विभ्यति ) डरते हैं (ते)