________________
-
-
-
mummunum
૨૨ ઉપયોગ આત્માના ચૈતન્ય સ્વભાવને કહે છે અને એને જ આત્માના (જીવના) પરિણામ, પરિણમન, પરિણતિ અથવા ઉપગ કહે છે. ૮.
સદ્વિવિધsgવતુમેરા અર્થ –(૧) એ ઉપગ (વિષ ) મૂળભેદથી બે પ્રકારના છે. પહેલું જ્ઞાન અને બીજું દર્શન, પછી એ ઉપગના ભેદ અનુક્રમે (ગણાતુર્મા) જ્ઞાનના આઠ ભેદ અને દર્શનના ચાર ભેદ છે એટલે જ્ઞાનેપગના આઠ ભેદ–મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મન પર્યયજ્ઞાન, કેવલજ્ઞાન, મિથ્યામતિજ્ઞાન, મિથ્યા શ્રુતજ્ઞાન અને મિથ્યાઅવધિજ્ઞાન, દર્શને પગના ચાર ભેદ– ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શન, અવધિદર્શન અને કેવલદર્શન. ૯. હવે જે જીવેના ઉપર મુજબ પ૩ ભાવ અને ઉપગલક્ષણ બતાવ્યા, તેના ભેદ કહે છે--
સંપાળિો મુજ ને અર્થ-એ જીવ (સંસાનિ:) સંસારી () અને (મુ) મુક્ત અર્થાત્ સિદ્ધ એવી રીતે બે પ્રકારના છે. જે જીવ અષ્ટ કર્મસહિત હોય અને કમેને વશીભૂત થઈને અનેક પ્રકારના જન્મ મરણ કરતો સંસારમાં સંસરણ (ભ્રમણ) કરતે રહે છે અને અનેક સુખદુઃખ ભેગવે છે તેને સંસારી જીવ કહે છે અને જે જીવે સમસ્ત કર્મોને (અષ્ટકમેને) કાપીને મુક્ત થઈ ગયો છે તેને મુક્તજીવ અથવા સિદ્ધજીવ કહે છે. ૧૦.
39 ઈ
