________________
અસ્તિત્વાદિ પ્રાસ્તાવિક વ્યાખ્યા
૧૦૯
વસ્તુત્વ--વસ્તુને સ્વભાવ તે વસ્તુત્વ અથવા સામાન્ય-વિશેષવાળું તે વસ્તુ.
દ્રવ્યત્વ દ્રવે તે દ્રવ્ય; દ્રવ્ય સ્વભાવ તે દ્રશ્ય; પાતપેાતાના પ્રદેશસમૂહમાં અખંડ રહી સ્વભાવ-વિભાવ પયાને ગ્રહણ કરે છે, ગ્રહણ કરેલ છે જેણે તે દ્રવ્ય. સત—દ્રવ્યનું લક્ષણ સત્. સ્વગુણ પર્યાયમાં સિદે ’, વ્યાપે', તપ્રેત રહે” તે સત.
(
6
પ્રમેયત્વ-પ્રમેયભાવ તે પ્રમેયત્વ. પ્રમાણ વડે કરીને સ્વ-પર સ્વરૂપને જાણવા યાગ્ય, પરિઢવા યાગ્ય તે પ્રમેય. અગુરુલઘુભા—તે અગુરુલઘુત્વ. તે સૂક્ષ્મ, અનિવ ચનીય, પ્રતિક્ષણે વર્તે માન; આગમપ્રમાણુથી જાણવા ચેાગ્ય. પ્રદેશત્વ-પ્રદેશભાવ, અવિભાગી ( જેના પછી ભાગ ન થઇ શકે એવા) પુદ્દગલ પરમાણુએ વ્યાપ્ત ક્ષેત્રત્વ.
ચેતનત્વ—ચેતનભાવ. ચૈતન્ય—અનુભવન; અનુભૂતિ. ચેતન માત્ર-જીવાજીવાદ્ઘિની અનુભૂતિ, ચૈતન્ય--અનુભૂતિ. તે સદા સક્રિય જ છે, ક્રિયારૂપ જ છે. દેહધારીરૂપે તે ક્રિયા મન, વચન, કાયામાં અન્વિત થઇ નિશ્ચયે વર્તે છે. સિદ્ધ દશામાં જ્ઞાનરૂપે અખંડ સક્રિય છે.
શ્રી જિનેશ્વરાએ પ્રકાશેલ તત્ત્વ સૂક્ષ્મ છે. હેતુ વડે કરીને તેના ઘાત થાય એમ નથી. તે આજ્ઞાસિદ્ધ છે. માટે ગ્રહુણ કરી લેવુ. કેમકે જિનેશ્વર અન્યથા વન્દે નહિ. ૐ શાંતિ: શાંતિ: શાંતિ:
