________________
પર શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૧૦
સૂત્ર-૭ માનસ, કોષ્ટબુદ્ધિત્વ, બીજબુદ્ધિત્વ, પદાનુસારિત્વ, પ્રકરણાનુસારિત્વ, ઉદ્દેશાનુસારિત્વ, અધ્યાયનુસારિત્વ, પ્રાભૃતાનુસારિત્વ, વસ્તુઅનુસારિત, પૂર્વાગાનુસારિત્વ, ઋજુમતિત્વ, વિપુલમતિત્વ, પરચિત્તજ્ઞાન, અભિલક્ષિતાર્થપ્રાપ્તિ, અનિષ્ટની અપ્રાપ્તિ ઇત્યાદિ.
વાચિક, ક્ષીરાગ્નવિત્વ, મધુઆગ્નવિત્વ, વોદિત્વ, સર્વરુતજ્ઞત્વ, સર્વસત્તાવબોધ ઈત્યાદિ.
તથા વિદ્યાધરત, આશીવિષત્વ, ભિન્નભિન્નાક્ષરત્વ, ચતુર્દશપૂર્વત્વ એ પ્રમાણે ઋદ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે.
ત્યાર બાદ તૃષ્ણાથી રહિત હોવાથી તેમાં(ઋદ્ધિઓમાં) આસક્તિથી રહિત મોહને ખપાવવાના પરિણામમાં રહેલા એ મહાત્માનું અઠ્ઠાવીશ પ્રકારનું મોહનીયકર્મ સંપૂર્ણપણે ક્ષય પામે છે. તેથી છબસ્થ વીતરાગપણાને પામેલા એ મહાત્માના અંતર્મુહૂર્તમાં જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ અને અંતરાય એકી સાથે સંપૂર્ણપણે ક્ષય પામે છે.
ત્યારબાદ સંસારરૂપ બીજના બંધનથી સંપૂર્ણ મુક્ત ફળબંધનની મુક્તિની અપેક્ષાવાળો, યથાખ્યાતસયત, જિન, કેવલી, સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી, શુદ્ધ, બુદ્ધ, કૃતકૃત્ય અને સ્નાતક થાય છે.
ત્યારબાદ વેદનીય, નામ, ગોત્ર અને આયુષ્યનો ક્ષય થવાથી, ફળબંધનથી સંપૂર્ણ મુક્ત, પૂર્વે લીધેલા કાષ્ઠો બળી ગયા છે જેના અને જે નવા કાષ્ઠોને લેતો નથી એવો અગ્નિ જેમ શાંત થાય છે તેમ આત્માપૂર્વેગ્રહણ કરેલા ભવના વિયોગથી અને હેતુનો અભાવ હોવાથી નવા ભવની ઉત્પત્તિ ન થવાથી શાંત થાય છે. તથા સંસારસુખ ઓળંગીને આત્યંતિક, એકાંતિક, નિરુપમ, નિરતિશય અને નિત્ય મોક્ષસુખને પ્રાપ્ત કરે છે.
સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રથી સંપન્ન અને મોક્ષ માટે પ્રયત્ન કરતો જે સાધુ હમણાં કાળ-સંવનન અને આયુષ્યના દોષથી અલ્પશક્તિવાળો છે તથા કર્મથી અતિભારી હોવાથી કૃતાર્થ થયા વિના જ