________________
૫૦
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૧૦ સૂત્ર-૭ (૧૧)સંખ્યા– એકસો આઠ સિદ્ધી સૌથી થોડા છે. હવે વિપરીત ક્રમથી એકસો સાત સિદ્ધોથી આરંભી પચાસ સિદ્ધો સુધીના સિદ્ધો અનંતગુણા છે. હવે ઓગણપચાસથી આરંભી પચ્ચીસ સુધીના સિદ્ધો અસંખ્યાતગુણા છે. હવે ચોવીસથી આરંભી એક સુધીના સિદ્ધો સંખ્યાતગુણા છે. વિપરીતહાનિ આ પ્રમાણે છે- અનંતગુણહાનિસિદ્ધો. સૌથી થોડા છે. તેનાથી અસંખ્યગુણહાનિસિદ્ધો અનંતગુણા છે. તેનાથી સંખ્યાતગુણહાનિસિદ્ધો સંખ્યાતગુણા છે.
આ પ્રમાણે નિસર્ગ કે અધિગમ એ બેમાંથી કોઈ એકથી ઉત્પન્ન થયેલું અને તત્ત્વાર્થશ્રદ્ધાનરૂપ, શંકાદિ અતિચારથી રહિત અને શમ-સંવેગનિર્વેદ-અનુકંપા-આસ્તિક્ય લક્ષણવાળું, વિશુદ્ધ સમ્યગ્દર્શનને પ્રાપ્ત કરીને અને સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિથી વિશુદ્ધજ્ઞાનને મેળવીને નિક્ષેપપ્રમાણ-નય-નિર્દેશ-સતુ–સંખ્યા વગેરે ઉપાયથી જીવાદિ તત્ત્વોને અને પારિણામિક-ઔદયિક-ઔપથમિક-ક્ષાયોપથમિક અને ક્ષાયિક ભાવોનું સ્વરૂપ જાણીને આદિમતુ પારિણામિક-ઔદયિક ભાવોની ઉત્પત્તિસ્થિતિ-અન્યતાનુગ્રહ-પ્રલયરૂપ તત્ત્વને જાણનારો વિરક્ત થાય છે. તૃષ્ણારહિત થાય છે. ત્રણ ગુપ્તિથી ગુપ્ત થાય છે. પાંચ સમિતિથી સમિત થાય છે. દર્શનલક્ષણવાળા ધર્મના આચરણથી અને ફળ જોવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે કરાતી યતનાથી વૃદ્ધિ કરાયેલી શ્રદ્ધા અને સંવેગવાળો થાય છે. આત્માને ભાવનાઓથી ભાવિત કરે છે. અનુપ્રેક્ષાથી આત્માને સ્થિર કરે છે અને રાગથી રહિત બને છે. સંવરવાળો હોવાથી, આશ્રવરહિત થવાથી, વિરક્ત થવાથી અને તૃષ્ણાથી રહિત થવાથી નવા કર્મોને એકઠા કરતો નથી. પરીષહોને જીતવાથી અને બાહ્ય-અત્યંતરતપને આચરવાથી અને અનુભાવથી સમ્યગ્દષ્ટિ અને વિરતથી પ્રારંભી જિન સુધીના પરિણામ અધ્યવસાયની વિશુદ્ધિના સ્થાનોમાંથી કોઈ એક સ્થાનની અસંખ્યયગુણવૃદ્ધિની પ્રાપ્તિની પૂર્વે એકઠા કરેલા કર્મોની નિર્જરા કરતો સામાયિકથી માંડી સૂક્ષ્મસંઘરાય સુધીના સંયમવિશુદ્ધિસ્થાનોમાં પછી
