________________
૧૮
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪ - સૂત્ર-૧૦ આદિથી સમય-સમય અધિક કરતાં યાવત્ ૧૫ પલ્યોપમના આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહીતા દેવીઓ માટેન્દ્રદેવોને ભોગ્ય છે. (૫) આ ક્રમથી સમય-સમય અધિક કરતાં દશ પલ્યોપમની વૃદ્ધિથી અનુક્રમે લાંતક, સહસ્ત્રાર, પ્રાણત, યાવત્ પંચાવન પલ્યોપમની આયુષ્યવાળી અપરિગૃહીતા દેવીઓ અશ્રુત દેવોને ભોગ્ય છે, અર્થાત્ ૧૫ પલ્યોપમના આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહિતા દેવીઓ માહેંદ્ર દેવોને ભોગ્ય છે, ૨૫ પલ્યોપમ આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહીતા દેવીઓ લાંતક દેવોને ભોગ્ય છે, ૩૫ પલ્યોપમના આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહીતા દેવીઓ સહમ્રાર દેવોને ભોગ્ય છે, ૪પ પલ્યોપમ આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહીતા દેવીઓ પ્રાણત દેવોને ભોગ્ય છે. પપ પલ્યોપમ આયુષ્ય સુધીની અપરિગૃહીતા દેવીઓ અશ્રુત દેવોને ભોગ્ય છે.'
આ ગાથાઓ સુગમ અર્થવાળી છે. (૪-૯) મૈથુનસેવનનો અભાવપwવીવાર: ૪-૨૦માં
સૂત્રાર્થ– બીજાઓ–બારમા દેવલોકથી ઉપરના દેવો મૈથુનસેવનથી રહિત હોય છે. (૪-૧૦)
भाष्यं- कल्पोपपन्नेभ्यः परे देवा अप्रवीचारा भवन्ति, अल्पसङ्क्लेशत्वात् स्वस्थाः शीतीभूताः । पञ्चविधप्रवीचारोद्भवादपि प्रीतिविशेषादपरिमितगुणप्रीतिप्रकर्षाः परमसुखतृप्ता एव भवन्ति ॥४-१०॥
ભાષ્યાર્થ– કલ્પોપપન્ન દેવોથી બીજા દેવો વિષયસુખોથી રહિત હોય છે, કેમકે તે દેવો અલ્પસંક્લેશવાળા હોવાથી સ્વસ્થ અને શીતીભૂત (=કામના આવેગથી શાંત) થયેલા હોય છે. પાંચ પ્રકારના વિષયસુખોથી ઉત્પન્ન થયેલા આનંદવિશેષ કરતા અપરિમિત આત્મગુણોની પ્રીતિનો પ્રકર્ષ હોવાથી પરમસુખ(આત્મસુખ)માં તૃપ્ત થયેલા જ રહે છે. (૪-૧૦) ૧. આ ગાથાઓ થોડા ફેરફારવાળી બૃહત્સંગ્રહણીમાં ૧૭૨ થી ૧૭૫ સુધીની છે.
