________________
૮૦
શ્રી તત્ત્વાથધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪ સૂત્ર-૨૧ ઇન્દ્રિયોના વિષયોથી અધિક હોય છે. દૂરથી ઈષ્ટ વિષયની ઉપલબ્ધિમાં જે ઇન્દ્રિયની પટુતા સૌધર્મદિવોને હોય છે તે ઇન્દ્રિય પટુતા ઉપર ઉપર અધિક પ્રકૃષ્ટ ગુણના કારણે અને અધિક અલ્પ સંક્લેશના કારણે અધિક હોય છે.
અવધિજ્ઞાનના વિષયથી અધિક હોય છે. સૌધર્મ ઇશાનના દેવો અવધિજ્ઞાનથી નીચે રત્નપ્રભા પૃથ્વીને જુએ છે. તિર્ફે અસંખ્ય લાખ યોજન, ઉપર પોતાના વિમાન સુધી(=વિમાનની ધજા સુધી) જુએ છે. સાનકુમાર-માટેન્દ્રના દેવો શર્કરામભા સુધી જુએ છે, તિથ્થુ અસંખ્ય લાખ યોજન અને ઉપર પોતાના વિમાન સુધી જુએ છે. આ પ્રમાણે બીજા દેવો ક્રમશઃ અવધિજ્ઞાનથી અધિક છે. અનુત્તરવિમાનવાસી દેવો તો સંપૂર્ણ લોકનાડીને જુએ છે. જેમના અવધિજ્ઞાનનો વિષય ક્ષેત્રથી તુલ્ય છે તેમનો પણ અવધિજ્ઞાનનો વિષય ઉપર ઉપર વિશુદ્ધિથી( વિશુદ્ધિની અપેક્ષાએ) અધિક હોય છે. (૪-૨૧).
टीका-समुदायार्थः प्रकटः, अवयवार्थं त्वाह-'यथाक्रम'मित्यादिना यथाक्रमं चोक्तनीत्या एतेषु सौधर्मादिषु प्रागुपन्यस्तेषु देवाः, किमित्याहपूर्वतः पूर्वत इति, पूर्वेभ्यः पूर्वेभ्यः प्रकारकल्पदेवेभ्यः एभिः स्थित्यादिभिः सप्तभिरथैः, किमित्याह-अधिका भवन्तीति । 'तत्रे'त्यादि, तत्र स्थितिरायुषु उत्कृष्टा जघन्या च परस्तात्-उपरिष्टाद्वक्ष्यते, इह तु 'वचने' उपन्यासेऽस्ति प्रयोजनमिदम्-'येषामपी'त्यादि, येषामपि समा भवति कथञ्चिदाधस्त्यतुल्या उपरितनानां तेषामुपर्युपरि, किमित्याहगुणैः-सुखाहारग्रहणाल्पशरीरत्वादिभिः अधिका भवति, इत्येतद्यथा प्रतीयेत, इदं वचने प्रयोजनमिति, प्रभावतोऽधिका इति, प्रभावःअचिन्त्या शक्तिः, एतदेवाह-यः प्रभावो निग्रहानुग्रहविक्रियापराभियोगादिष्विति, निग्रहानुग्रहौ प्रतीतौ, विविधा क्रिया विक्रिया अणिमादिक्रिया, पराभियोगो बलात् कारापणं सौधर्मकाणां देवानां स प्रभावोऽनन्तगुणाधिकः
