________________
घड्दर्शनसमुच्चयः सटीका
कारेण परोक्षार्थस्य प्रतिपत्तिरूपं, ततस्तदनुमाने ऽन्तर्भूतमिति। प्रत्यक्षानुमानचक्षणे हे एव प्रमाणे। तथाहि । न परोक्षो ऽर्थः साक्षात्प्रमाणेन प्रतीयते, तस्यापरोक्षत्वप्रसतः । विकल्पमात्रस्य च स्वतन्त्रस्य राज्यादिविकल्पवदप्रमाणत्वात्, । परीक्षार्थाप्रतिबद्धस्यावश्यतया तदव्यभिचाराभावात् । न च
खमाध्येन विनाभूतो ऽर्थः परोक्षार्थस्य गमको, अतिप्रसकेः । धर्मिणा चासंबद्धस्यापि गमकत्वे प्रत्यासत्तिविप्रकर्षाभावात् स सर्वत्र प्रतिपत्तिहेतुर्भवेत् । ततो यदेवंविधार्थप्रतिपत्तिनि
बन्धनं प्रमाणं तदनुमानमेव, तस्यैवंशक्षणत्वात् । तथा च 10 प्रयोगः । यदप्रत्यक्षं प्रमाणं तदनुमानान्तर्भूतं, यथा लिङ्ग
बलभावि । अप्रत्यक्षप्रमाणं च शाब्दादिकं प्रमाणन्तरत्वेनाभ्युपगम्यमानमिति स्वभावहेतुः । यच्च यत्रान्तर्भूतं तस्य न ततो बहिर्भावः, यथा प्रसिद्धान्तर्भवस्य क्वचित्कस्यापि ।
अन्तर्भूतं चेदम् । प्रत्यक्षादन्यत्प्रमाणमनुमानमिति स्वभावविरु15 दोपलब्धिः, अन्तर्भावबहिर्भावयोः परस्परपरिहारस्थितलक्षण
तया विरोधात् । श्राह परः । भवतु परोचविषयस्य प्रमाणस्थानुमाने ऽन्तर्भावः । अर्थान्तरविषयस्य च शब्दादेस्तस्यान्तर्भावो न युक्त इति चेत्र, प्रत्यक्षपरोधाभ्यामन्यन्य प्रमेयस्थार्थस्थाभावात्, प्रमेयरहितस्य च प्रमाणस्य प्रामाण्यासंभवात् । 20 प्रमीयते । ऽनेनार्थ इति प्रमाणमिति व्युत्पत्त्या, मप्रमेयस्यैव
तस्य प्रमाणावव्यवखितेः। तथाहि। यदविद्यमामप्रमेयं न तत्प्रमाणं, यथा केशान्दुकादिवानम्। अविद्यमानप्रमेयं च .
