________________
પાંચ થકી જેમ સાતમાંરે
વિષય ભેદ નહિ લેશ–પ્રાણી છે ૧૪ ભાવાર્થ––એવી રિતે દ્રવ્યાર્થિક અને પર્યાયાર્થિક નય સાત નયમાં અંતર ભુત થાય છે છતાં તેને જુદે ઉપદેશ કેમ કરે છે? તેમજ માતરમાં પાંચ નય છે તેમાં બે નય મેળવી સાત નય જેમ કહેવાય છે તેમ દ્રવ્યાર્થિક અને પય યાર્થિને જુદે ઉપદેશ કેમ ન થાય? એમ જે કઈ કહે તે તે યુક્ત નથી કારણ કે શબ્દ, સમભી રૂઢ તથા એવં ભૂતને જેમ વિષય ભેદ છે તેમ દ્રવ્યાર્થિક તથા પર્યાયાર્થિકને લેશ માત્ર વિષય ભેદ નથી (૧૪)
વિવેચન--અગાઉ કહ્યા પ્રમાણે સાત નય અથવા મતાં તરથી પાંચ નયમાં જેને સમાવેશ થાય છે એવા જે દ્રવ્યોથક અને પર્યાયાર્થિક ન તેનું જુદી રીતે નિરૂપણ કેવીરીતે થઈ શકે અર્થાત્ દ્રવ્યાર્થિક અને પર્યાયાર્થિક સાત અથવા પાંચ નયથા અભિન્ન છે એમ કહેવું અયુકત છે કારણ કે નૈગમ સંગ્રહઆદિમાં તેને અંતર ભાવ છે. જે એમ કહેવામાં આવે કે અ
ન્ય મતમાં પાંચ નય કહ્યા છે તેમાં સમભિરૂઢ અને એવભુત ને મેળવવાથી સાત નય ગણાય છે તેમજ તેજ પાંચ નયમાં દ્રવ્યાર્થિ
