Page Text
________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ ववहारभासिएण उ परदव्वं मम भणंति अविदियत्था । जाणंति णिच्छयेण उ ण य मम परमाणुमिच्चमवि किंचि ॥३२४॥ जह कोवि णरो जंपइ अझं गामविसयणयररठं । ण य होंति तस्सं ताणि उ भणइ य मोहेण सो अप्पा ॥३२५॥ एमेव मिच्छदिट्ठी गाणी हिस्संसयं हवइ एसो । जो परदव्वं मम इदि जाणंतो अप्पयं कुणइ ॥३२६॥ तहा ण मेत्ति णचा दोलवि एयाण कत्तविवसायं । परदब्वे जाणंतो जाणिजो दिहिरहियाणं ॥३२७॥ અર્થ અન્ન વ્યવહારોક્તિથી, પરદ્રવ્ય કહે મૂજ; * જાણે નિશ્ચયે તે કંઈ, પરમાણુ ય ન મૂક. ૩૨૪ જ્યમ કો નર અમારૂં કહે, રાષ્ટ્ર વિષય પુર ગ્રામ; પણ તે તેના હોય ના, જાણે મોહથી તે આત્મ. ૩૨૫ એમ જ મિથ્યાદેષ્ટિ જ્ઞાની આ, નિઃસંશય જ હોય; પરદ્રવ્ય મુજ એમ જાણતો, આત્મા કરે છે જેય. ૩૨૬ તેથી ન મુજ જાણી બેયનો, કર્તૃ વ્યવસાય આમ;
પરદ્રવ્ય દૃષ્ટિરહિતનો, જાણંતો જાણે જાણ. ૩૨૭ ગાથાર્થ - અવિદિતાર્થ જનો (જેને અર્થ તત્ત્વ અવિદિત છે એવાઓ) વ્યવહારભાષિતથી જ પરદ્રવ્ય હારું જાણે છે, પણ નિશ્ચયથી જેઓ જાણે છે, તે તો જાણે છે કે પરમાણુમાત્ર પણ કિંચિત્ પણ મહારું નથી. ૩૨૪
જેમ કોઈ નર કહે છે - “અમારૂં ગ્રામ - ક્ષેત્ર - નગર - રાષ્ટ્ર, પણ તે તેના હોતા નથી, તે આત્મા મોહથી (તેમ) ભણે છે, એમજ જે આ જ્ઞાની પરદ્રવ્ય મહારૂં એમ જાણતો આત્મા કરે છે, તે નિ:સંશય મિથ્યાદેષ્ટિ હોય છે. ૩૨૫-૩૨૬
તેથી “નથી હારૂં” એમ જાણીને (તત્ત્વ) જાણંતો પુરુષ - પરદ્રવ્યને વિષે આ બન્નેયનો (લોક - શ્રમણનો) કર્તા વ્યવસાય દૃષ્ટિરહિતોનો છે, એમ જાણે. ૩૨૭ નામાવના : - વ્યવહારમાષિતેન તુ • પણ વ્યવહારભાષિતથી જ પૂરદ્રવ્યું મમ - પરદ્રવ્ય મહારૂં વિયિતાથ મતિ - અવિદિતાર્થો - જેને અર્થ તત્ત્વ વિદિત નથી - જાણવામાં આવેલું નથી એવાઓ ભણે છે - કહે છે - નિશ્ચયે તુ નાનંતિ - પણ નિશ્ચયથી (ઓ) જાણે છે તેઓ તો જાણે છે કે) ન ૩ પરમાણુમાત્રમપિ વિજિતું - પરમાણુ માત્ર પણ કિંચિત્ મ્હારૂં નથી. યથા. છોકરિ નો નતિ સમા ગ્રામવિષયનારાષ્ટ્ર - જેમ કોઈ પણ નર કહે છે - “અમારૂં” ગ્રામ - નગર - વિષય (ક્ષેત્ર) - રાષ્ટ્ર, ર ર તાનિ તુ તસ્ય મયંતિ - અને તેઓ પ્રામાદિ તો તેના હોતા નથી, સ ગાભા ૨ મોહેન પતિ - અને તે આત્મા (એથી) મોહથી કહે છે, gવમેવ - એમજ પણ જ્ઞાની નિસંશયં મિથ્યાદિ: મવતિ - આ જ્ઞાની નિઃસંશય મિથ્યાષ્ટિ હોય છે, : પૂરદ્રવ્ય મતિ જ્ઞાનનું માત્માનં કરોતિ - કે જે “પદ્રવ્ય મહારૂં' એમ જાણતો આત્મા કરે છે. તમાતુ - તેથી કરીને ન મમ તિ જ્ઞાત્વી - નથી મહારૂં એમ જાણીને, પામતેષાં પદ્રવ્ય વર્તુત્વવ્યવસાયં - આ બયનો - લોકનો અને શ્રમણોનો પરદ્રવ્યય કર્તુત્વવ્યવસાય જાણતો (જ્ઞાની) દૃષ્ટિહિતાનાં નાનીયાટુ - દૃષ્ટિરહિતોનો જાણે || ત ગાથા ગાભાવના ll૩૨૪ ૩૨૫//રૂ૨દારૂ૨૭ના.
જ્ઞાનિન ઈવ - અજ્ઞાનીઓ જ વ્યવહારવિમૂઢી: - વ્યવહાર વિમૂઢ - વ્યવહારમાં અથવા વ્યવહારથી વિમૂઢ - અત્યંત મૂઢ થઈ ગયેલા એવાઓ, પરદ્રવ્ય અમેિિત - પયંતિ - પરદ્રવ્ય આ મહાકું એમ દેખે છે, જ્ઞાનનતુ - પણ આથી ઉલટું
૬૦૮
| SR No. | 022416 |
| Book Title | Samaysara Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 952 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 26 MB |