________________
નિર્જરા પ્રરૂપક ષષ્ઠ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૨૦૫ णाणगुणेण विहीणा एवं तु पयं बहूवि ण लहंति ।
तं गिण्ह णियदमेदं जदि इच्छसि कम्मपरिमोक्खं ॥२०५॥ જ્ઞાનગુણ વિહૂણ બહુજનો રે, પદ આ ના જ લહંત;
ગ્રહ તે નિયત આ કર્મનો રે, જો પરિમોક્ષ ઇચ્છત રે.. જ્ઞાની નિર્જરા નિત્ય કરત. ૨૦૫ ગાથાર્થ - જ્ઞાનગુણથી વિહીના એવા બહુઓ પણ આ પદને પામતા નથી, જો તું કર્મ પરિમોક્ષ (કર્મથી સર્વથા મોક્ષ) ઈચ્છતો હો, તો તે આ નિયત પદને ગ્રહ ! ૨૦૫
आत्मख्याति टीका ज्ञानगुणेन विहीना एतत्तु पदं बहवोऽपि न लभंते ।
तद् गृहाण नियतमेतद् यदीच्छसि कर्मपरिमोक्षं ॥२०५॥ यतो हि सकलेनापि कर्मणा
केवलेन ज्ञानेनैव कर्मणि ज्ञानस्याप्रकाशनात्
ज्ञान एव ज्ञानस्य प्रकाशनात् જ્ઞાનસ્થાનુપત્તમ:,
ज्ञानस्योपलंभः । ततो बहवोपि बहुनापि कर्मणा ज्ञानशून्या नेदमुपलभंते इदमनुपलभमानाश्च कर्मभिर्न विप्रमुच्यते ततः कर्ममोक्षार्थिना केवलज्ञानावष्टंभेन नियतमेवदमेकं पदमुपलंभनीयं ।।२०५।।
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્થ કારણકે ફુટપણે કર્મમાં જ્ઞાનના અપ્રકાશનને લીધે
જ્ઞાનમાં જ જ્ઞાનના પ્રકાશનને લીધે સકલ પણ કર્મથી જ્ઞાનનો અનુપલંભ છે કેવલ જ્ઞાનથી જ જ્ઞાનનો ઉપલંભ છે,
મનમાવના :
તુ - તિનું પર્વ - પણ આ પદને TTTTોળ વિહીન વવ તતિ - જ્ઞાનપુણેન વિદીના વદવો નમંતે - જ્ઞાનગુણથી વિહીન - વિરહિત એવા બહુઓ - ઘણાઓ પણ પામતા નથી, (તેથી) ગઢિ મરિમોર ટુચ્છસ - હે ર્મમિક્ષ રૂછસિ - જો તું કર્મપરિમોક્ષ - કર્મથી સર્વથા મોક્ષ ઈચ્છે છે, તો તં ળિયવમેટું શિફ્ટ - તત્ નિયતતત્ પૃહા - તે આ નિયત - ચોક્કસ નિશ્ચયરૂપ એવું ‘આ’ - પ્રત્યક્ષ અનુભૂયમાન જ્ઞાનપદ ગ્રહ ! इति गाथा आत्मभावना. ॥२०५|| થતો દિ - કારણકે ફુટપણે - પ્રગટપણે સજજોના િર્મા - સકલ પણ કર્મથી જ્ઞાનનુપત્નમ: - જ્ઞાનનો અનુપલંભ - અનનુભવ - અપ્રાપ્તિ છે, શાને લીધે ? શનિ જ્ઞાનપ્રાશના( - કર્મમાં જ્ઞાનના પ્રકાશનને લીધે. ત્યારે જ્ઞાનનો ઉપલંભ - અનુભવ - પ્રાપ્તિ - લાભ-શાથી થાય ? ફ્રેવત્તેન જ્ઞાનેનૈવ - કેવલ - માત્ર જ્ઞાનથી જ જ્ઞાનોપતંમ: - જ્ઞાનનો ઉપલંભ - અનુભવ - પ્રાપ્તિ - લાભ છે, શાને લીધે ? જ્ઞાન ઇવ જ્ઞાનચ પ્રકાશનાત - જ્ઞાનમાં જ જ્ઞાનના પ્રકાશનને લીધે.કારણકે આમ છે. તેથી શું ? તતો - તેથી કરીને વદવોઝરિ - બહુઓ પણ - ઘણાઓ પણ જ્ઞાનશૂન્યા:- જ્ઞાનશૂન્ય એવાઓ વહુના ર્મા - બહુ - ઘણા પણ કર્મથી નેમુત્તમંતે - આને (જ્ઞાનને) ઉપલભતા - અનુભવતા – પામતા નથી, મનુપમ નાચ - અને આને અનુપલભતા - ન અનુભવતા - ન પામતા તેઓ મને વિપ્રમુચંતે - કર્મોથી વિમુક્ત - વિશેષ કરીને પ્રકૃષ્ટપણે - સર્વથા મુક્ત થતા નથી. આ પરથી શું સાર ફલિત થાય છે ? તત: - તેથી કરીને મોક્ષાર્થના - કર્મમોક્ષાર્થીએ - કર્મથી મોક્ષ - છૂટકારો પામવાના અર્થીએ - કામીએ નિયતખેવેવમેવ વિમુપતંગની - નિયત જ - નિશ્ચિત જ એવું આ એક પદ ઉપલંભનીય - ઉપલંભવા યોગ્ય છે - અનુભવવા યોગ્ય - પામવા યોગ્ય છે. શા વડે કરીને ? હેવનજ્ઞાનાવમેન - કેવલ જ્ઞાન અવખંભ - આધાર - ઓથ વડે કરીને. તિ “આત્મતિ' માત્મભાવના ૨૦૧II
૨૫