Page Text
________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
દોષ
વર્ણાદિ વા રાગમોહાદિ ભાવો આ પુરુષથી તેમ જીવને અનુવર્તતા વર્ણાદિ માની તાદાભ્ય ભિન્ન ભાવો
માનો તો જીવ અભાવ ૪૦૯, સમયસાર ગાથા-૫
૪૦૯-૪૧૧ “જ્યાં સુધી દેહાત્મબુદ્ધિ ટળે નહિ ત્યાં સુધી આ વર્ણાદિ જે જીવના છે નહિ, તો તંત્રાન્તરમાં સમ્યક્ત થાય નહીં.' ઈ. - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર છે' એમ કેમ પ્રજ્ઞાપવામાં આવે છે ?
અં. ૯૫૭ (ઉપદેશ છાયા) પર્યાયાશ્રિત વ્યવહારનય પરભાવ પરનો | ૪૨૫. સમયસાર ગાથા-૩-૬૪ ૪૨૫-૪૨૭ વિહિત કરે છે : કસુંરક્ત વસ્ત્ર દાંત
સંસાર અવસ્થામાં જ જીવનું વર્ણાદિ સાથે દ્રવ્યાશ્રિત નિશ્ચયનય પરભાવ પરનો પ્રતિષેધ છે. તાદાભ્ય છે એવા અભિનિવેશમાં પણ એ જ ૪૧૨. સમયસાર ગાથા-પ૭
૪૧૨-૪૧૪ વર્ણાદિ સાથે જીવનો નીર-ક્ષીર જેમ પરસ્પર સંસાર અવસ્થામાં જીવનું વર્ણાદિ સાથે અવગાહ સંબંધ : પણ ઉષ્ણતા સાથે અગ્નિ તદાન્ય માનતાં જીવ અભાવ. જેમ તાદાભ્ય સંબંધ નહિ,
આમ આ સ્થિત છે કે - વર્ણાદિ ભાવો જીવ નથી જીવ, કાયા પદાર્થપણે જુદાં છે, પણ ૪૨૮. સમયસાર ગાથા-૬૫૬૬ ૪૨૮-૪૩૧ સંબંધપણે સહચારી છે, કે જ્યાં સુધી તે નામકર્મ પ્રવૃતિઓથી કરાતા જીવસ્થાનો દેહથી જીવને કર્મનો ભોગ છે, ઈ. શ્રીમદ્ પુદ્ગલ જ, ન જીવ રાજચંદ્ર,
અં. ૫૦૯
નિશ્ચયથી કર્મ-કરણનું અભિન્નપણું : જે જેના ૪૧૫. સમયસાર ગાથા-૫૯-૬૦ ૪૧૫-૪૧૮
વડે કરાય છે તે જ તો પછી વ્યવહાર કેવી રીતે અવિરોધક છે?
નામકર્મ પ્રકૃતિ પુદ્ગલમયી આગમ પ્રસિદ્ધ : આ પંથ લૂટાણો તેની જેમ
મૂર્ત કાર્યથી
અનુમેય વ્યવહારથી જીવનો આ વર્ણ ઈ. વ્યવહારથી “અનંતવાર દેહને અર્થે આત્મા ગાળ્યો છે. જે અહંફ્લેવોનું પ્રજ્ઞાપન : છતાં નિશ્ચયથી
દેહ આત્માને અર્થે ગળાશે તે દેહ ઉપયોગ ગુણથી જીવના સર્વેય છે નહિ
આત્મવિચાર જન્મ પામવા યોગ્ય જાણી સર્વ “પ્રદેશે પ્રદેશે જીવના ઉપયોગને આકર્ષક
દેહાથની કલ્પના છોડી દઈ એક માત્ર એવા આ સંસારને વિષે એક સમય માત્ર પણ
આત્માર્થમાં જ તેનો ઉપયોગ કરવો એવો અવકાશ લેવાની જ્ઞાની પુરુષોએ હા કહી
મુમુક્ષુ જીવને અવશ્ય નિશ્ચય જોઈએ.” ઈ. - નથી, કેવલ તે વિષે નકાર કહ્યો છે.”
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. ૭૧૯ - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. (૩૫)
| ૪૩૨. સમયસાર કળશ-૩૮ ૪૩૨-૪૩૩.
સોનાનું માન સોનું એ દેત સમયસાર ગાથા-૧
ભાસ્યો દેહાધ્યાસથી, આત્મ દેહ સમાન, ૪૧૯
૪૧૯-૪૨૧
પણ તે બન્ને ભિન્ન છે, જેમ અસિ ને મ્યાન.' જીવનો વર્ણાદિ સાથે તાદાભ્ય સંબંધ કયા કારણથી છે નહિ ?
- શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર પ્રણીત આત્મસિદ્ધિ સંસારસ્થ જીવોના વર્ણાદિ, મુક્તોના નહિ, ૪૩૪. સમયસાર કળશ-૩૯
૪૩૪ તેથી તાદાભ્ય સંબંધ નથી
૪૩૫. સમયસાર ગાથા- ૭
૪૩૫-૪૩૭ જીવનો વર્ણાદિ સાથે કોઈ પ્રકારે તાદાભ્ય
“ધીના ઘડા'ની જેમ “તત પ્રસિદ્ધિયા' જીવમાં સંબંધ છે નહિ
વણદિમદ્ વ્યવહાર ૪૨૨. સમયસાર ગાથા-૨ ૪૨૨-૪૨૪૪૩૮. સમયસાર કળશ-૪૦.
૪૩૮ જીવના વર્ણાદિ સાથે તાદાભ્યના “વૃત કુંભ” - ઘીનો ઘડો કહેવામાં આવતાં દુરભિનિવેશમાં આ
પણ કુંભ-ઘડો જે ધૃતમય નથી : તે જ વદિ જે જીવના માનો તો જીવ-પુગલના પ્રમાણે વર્ણાદિમત જીવના જલ્પનમાં - અવિશેષની પ્રસક્તિ (પ્રસંગર) | કથનમાં પણ જીવ તન્મય નથી.
દોષઃ
૧૩૬
| SR No. | 022415 |
| Book Title | Samaysara Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhagwandas Mansukhbhai Mehta |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1016 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |