________________
॥ अज्ञानद्वारवर्णनम् ॥
( ३३ )
प्रमाण, काळी असंख्यकाळ, ने भावथी अनंतमा भाग जेटला अनंत पर्यायाने जाणे अने देखे.
॥ १३ अज्ञानद्वारम् ॥
अज्ञान एटले ज्ञाननो अभाव एवो अर्थ नयी पण अ एटले अयथार्थ - विपरीत ज्ञान ते अज्ञान ए अज्ञान मिथ्यादृष्टि जीवने माने लुं छे. कारणके मिथ्यादृष्टि जीव कोइपण पदार्थना स्वरूपने सर्वशोक्त वचनानुसारे जाणतो अथवा ओळखतो नथी पण स्वकल्पनावडे निर्णय करेला स्वरूपे ओळखे छे, अने पोते सर्वज्ञ नथी माटे कोइ पदार्थमां कोइ वरूप उलट रीते पण स्वीकाराय अने कोइ स्वरूप सम्यग् रीते पण स्वीकाराय छतां स्वकल्पितस्वरूप होवाथी बन्नेस्वरूपे स्वीकार करवो ते अयथार्थ छे माटे मिध्यादृष्टितुं ज्ञान ते अज्ञान है. जेमके नाडी परीक्षामां अनुभव विनानो वैद्य रोगनी यथार्थ चिकित्सा करी शके नहिं. तेम स्वकल्पितं स्वरूपवडे प दार्थनुं यथार्थ ज्ञान थाय नहिं, ते अज्ञान ३ प्रकारनुं छे ते आ प्रमाणे१ मन अने इन्द्रियोवडे यतुं ( अक्षरोपलब्धि विनानुं ) अयथार्थ ज्ञान ते मति अज्ञान
२ मन अने इन्द्रियोवडे थतुं अक्षरोपलब्धिरूप अयथार्थज्ञान ते श्रुतअज्ञान.
३ मन अने इन्द्रियो बिना आत्म साक्षादरूपी पदार्थनुं अयथार्थ ज्ञान ते विभंगज्ञान. अहिं पूर्वाचार्यो विभंगने अज्ञान शब्द नहि जोडतां ज्ञान शब्द जोडे छे तेनुं कारणके विभंग शब्दज अयथार्थ शब्दनी वाचक छे, अर्थात् विभंग एटले उलट भांगावाळु एटले अयथार्थ एवं (अवधि) ज्ञान ते विभंगज्ञान आ ज्ञान स्वरूपे अवधि अज्ञान छे.