________________
૪. સોમશર્મા મંત્રીના 8થા • (૦૧) પક્ષીઓ ક્રીડા કરતા કરતા મધુર સ્વર કાઢવા લાગ્યા. વળી જાઈ, ચંપક, કલ્પવૃક્ષ, મચકુંદકેતકી, માલતી, મરવો અને કમળ, આદિના છોડવાઓ પણ પ્રફુલ્લિત થયા.તેના વાસથી આકર્ષાઈને ભમરાઓ ત્યાં આવીને સુગંધ લઈ સુલલિત ગુંજારવ કરવા લાગ્યા અને બીજા અનેક જીવો પણ ત્યાં બહુ ગાન કરતા વિહાર કરી રહ્યા. - હવે જે સાધુ ત્યાં આવ્યા છે, તેમના વિષે કહે છે કે, તેમને દેહ ઉપર નિર્મમત્વ છે, તેઓ ગુરુ ઉપર વિનયવાનું છે, નિત્ય શ્રુતના અભ્યાસી છે, ઉજવળ ચારિત્રવાળા છે, મહાશાંતિવાળા છે, સંસાર ઉપર નિર્વેદયુક્ત છે, બાહ્ય અને આત્યંતર એ બંને પ્રકારના પરિગ્રહના ત્યાગી છે, અને સાધુના ધર્મને જાણવાવાળા છે; તેમ જ સંયમમાર્ગમાં સાવધાન થઈ રહેલ છે. આ બતાવ્યાં તે (સાધુનાં) લક્ષણો સંસારને છેદવાવાળાં છે. કહ્યું છે કે : ક્ષેત્ર, વાસ્તુ, ધન, ધાન્ય, ક્રિપદ, ચતુષ્પદ, વાહન, શવ્યા, આસન અને કુષ્યનાં ભાંડ, એ દશ પ્રકારનો બાહ્ય પરિગ્રહ તથા મિથ્યાત્વ, ત્રીવેદ, પુરુષવેદ, નપુંસકવેદ, હાસ્ય, રતિ, અરતિ, ભય, શોક, દુગંછા, ક્રોધ, માન, માયા અને લોભ. એ ચૌદ પ્રકારનો આત્યંતર પરિગ્રહ એ બે પ્રકારના પરિગ્રહથી રહિત હોય.
- આવા ગુણવંત સમાધિગુપ્ત ભટ્ટારક (આચાર્ય)ને ભિક્ષાર્થે આવેલા દેખીને હળુકર્મી, શ્રદ્ધાદિ સાત ગુણે યુક્ત, એવા તે સોમશર્મા મંત્રીશ્વરે પ્રતિલાવ્યા. કહ્યું છે કે જેને વિષે શ્રદ્ધા, સંતોષ, ભક્તિ, જ્ઞાન, નિર્લોભ, ક્ષમા અને સત્ય એ સાત ગુણો હોય છે, એવો દાતાર પ્રશંસાને પાત્ર છે. વળી સાધુયોગ્ય પાત્ર-ભાજન અને ઉચ્ચસ્થાનક-આસન આપવું, ચરણામૃત લેવું, પૂજન, પ્રણામ, મનોશુદ્ધિ, વચનશુદ્ધિ, કાર્યશુદ્ધિ અને એષણાશુદ્ધિ, એ નવ ભેદ પુણ્ય થાય છે.
મુનિને જોઈને મંત્રી કહેવા લાગ્યા : “અહો ! ધન્ય છે મને, કે આજે મેં સાક્ષાત્ તીર્થકર જોયા. કહ્યું છે કે હવે કલિયુગમાં ત્રણ જગતના રક્ષણહાર સમર્થ એવા કોઈ કેવળી તો રહ્યા નથી, પરંતુ કેવળી ભગવાનનાં પરમ વચનઆગમ-સિદ્ધાંત તો ભરતક્ષેત્રમાં (હાલ પણ) વિદ્યમાન છે, જે ત્રણ જગતના સ્વરૂપનો પ્રકાશ કરે છે, અર્થાત્ જગતમાં રહેલા સર્વ પદાર્થોનું નિરૂપણ કરે (1 વૈરાગ્ય - ઉદાસીનતા), (ર ધાતુનાં) (૩ નિર્દોમદોષ વગરનો આહાર પ્રમુખ સાધુને મળે તેવી કાળજી:)