________________
- (os) • સગવડીમંદી ભાષાંતર - ૮ કહ્યું. “ખરૂ છે પ્રિયે ! એ સર્વ સત્ય છે. તેની બીજી સ્ત્રીઓએ પણ એ વાતની હા કરી; પરંતુ કુંદલતા બોલી. “એ સર્વ અસત્ય છે. હું તે કંઈ માનતી નથી.”
આ સઘળો વૃત્તાંત રાજા, મંત્રી અને ચોર સાંભળે છે, તેથી તેઓ પોત પોતાના મનમાં વિચારવા લાગ્યા. “અહો ! આ અધમ એવી કુંદલતા, ચંદનશ્રીએ પ્રત્યક્ષ જોએલી વાતને પણ કેમ અસત્ય કહે છે ?” તેથી રાજાએ પોતાના મનમાં વિચાર્યું કે, “પ્રભાતે એણીની વાત છે! એણીને ગધેડા ઉપર બેસાડીને ગામ બહાર કાઢી મૂકીશ.” ચોર પણ વિચારવા લાગ્યો કે, “એ તો નિંદક પ્રાણીઓનો એવો સ્વભાવ જ હોય છે. કહ્યું છે કે : જે પ્રાણી સજ્જન પુરુષોમાં દોષ ન છતાં પણ દોષનું આરોહણ કરે અને તેમના ખરા ગુણ હોય તે ન કહે તે પાપનો ભોગી થાય છે, અને તે નિત્યે નિંદક કહેવાય છે. બીજાના યશ-પ્રતિષ્ઠાનો લોપ કરવો, એ પ્રાણ-વધ કરવા કરતાં વધારે ખરાબ દુઃખદાયી છે.”
(ઇતિ ત્રીજી સૌમ્યા અને વસુમિત્રાની કથા.)
હવે અહદાસ શ્રેષ્ઠી પોતાની ત્રીજી સ્ત્રી વિષ્ણુશ્રીને પૂછે છે. “હે પ્રિયે, , તને સમકિત કેવી રીતે પ્રાપ્ત થયું ? તેની કથા કહે.” તે ઉપરથી વિષ્ણુશ્રી કહે છે :
0 સોમશમાં મંત્રી હ - “ભરતક્ષેત્રને વિષે કચ્છદેશમાં આવેલા કૌશાંબીપુર નામના નગરમધ્યે અજિતજય નામે રાજા હતો, તેને સુપ્રભા નામે રાણી હતી. રાજાને સોમશર્મા નામે મંત્રી હતો, તે મંત્રીને સોમશ્રી નામે સ્ત્રી હતી. તે મંત્રી સર્વદા કુપાત્રદાનને વિષે રક્ત હતો.
હવે તે નગરમાં સમાધિગુપ્ત નામે આચાર્ય આવ્યા, તે ત્યાં નગરની બહારના ઉદ્યાનમાં એક માસના ઉપવાસનું પચ્ચખાણ લઈને રહ્યા. તેમના આગમન માત્રથી જ તે વન પ્રફુલ્લિત બની ગયું. સૂકાં એવાં અશોક, કદંબ, આંબા, બફૂલ અને ખજૂરી પ્રમુખ વૃક્ષોને પલ્લવ, પુષ્પ અને ફળ આવ્યાં; તેમજ તે વૃક્ષો શાખા પ્રશાખાથી શોભિત બન્યાં. તથા સૂકાઈ ગએલી વાવ વિગેર જળસ્થાન પણ જળથી પરિપૂર્ણ થઈ ગયાં. હંસ, મોર અને કોયલ વિગેરે
