________________
બંત્રી અને નકશ્રીની કથા : (૫૦) ( કાર્ય કરો તેમાં દોષ નથી. ત્યારે મહાકષ્ટથી તેણીના અતિ આગ્રહથી શેઠ વડે તે વાત સ્વીકારાઈ. જિનદત્તા વડે તે જ નગરમાં રહેનારા પોતાના કાકા જિનદત્ત અને બંધુશ્રીની પુત્રી કનકશ્રી શેઠ માટે મંગાઈ. તે બન્ને વડે કહેવાયું કે, “જે મૂર્ખ હોય, નિર્ધન હોય, દૂર વસવાટ કરતો હોય, શૂરવીર હોય (સૈનિક હોય), મોક્ષની અભિલાષાવાળો હોય અને કન્યાથી ત્રણગુણા અધિક વર્ષવાળો હોય એવાને કન્યા આપવી જોઈએ નહીં.” અને બીજું એ કે શોક્ય ઉપર કન્યા અપાય નહીં. જિનદત્તા વડે કહેવાયું કે, “ભોજનનો સમય છોડીને કનકશ્રીના ઘરે હું આવીશ નહીં અને બાકીનો વખત) જિનમંદિરમાં રહીશ.' આવી શરત કરીને કનકશ્રી મંગાઈ. તે બન્ને વડે અપાઈ. શુભલગ્નમાં પરણાવી. જિનદત્તા જિનમંદિરમાં રહી. દંપતી પોતાના ઘરમાં સુખથી રહ્યા. એક વખત કનકશ્રી પોતાની માતાના ઘરે ગઈ. માતા વડે પૂછાયું કે, “હે પુત્રી ! પતિ સાથે સુખનો અનુભવ કરાવે છે કે નહીં? પાપીણી કનકશ્રી વડે કહેવાયું કે, “હે માતા ! પતિ સાથે વાર્તાલાપ પણ થતો નથી તો પછી કામભોગની તો શું વાત કરવી ? અને મને શોક્ય ઉપર આપીને તું સુખની પૃચ્છા શું કરે છે? જિનદત્તા વડે મારો પતિ સંપૂર્ણ રીતે ગ્રહણ કરી લેવાયો છે. તે બન્ને કાયમ જિનાલયમાં રહે છે. ત્યાં જ સુખનો અનુભવ કરે છે. મધ્યાહકાલે અને સંધ્યાકાળે ભોજન માટે આવે છે. દુર્બલદેહવાળી હું રાત્રીમાં એકલી જ સુવું છું.” આ બધું અસહિષ્ણુતાથી કનકશ્રી વડે માતાની આગળ કહેવાયું. કહ્યું છે કે, કવિઓ શું નથી જોતા ? દારૂડીયા શું નથી બોલતા ? કાગડાઓ શું નથી ખાતા ? એમ સ્ત્રીઓ શું નથી કરતી ?'
પછી બંધુશ્રી વડે બોલાયું કે, “રતિ જેવી રૂપાળી મારી પુત્રીને છોડીને ઘડપણથી જર્જરીત, રૂપ વગરની અને વૃદ્ધ એવી તેને જિનાલયમાં ભોગવે છે. ખરેખર ! જે કામી હોય છે તે ઉચિત - અનુચિત જાણતો નથી. કહ્યું છે કે, “કમળ જેવી આંખોવાળી સ્વર્ગની સ્ત્રીઓ શું નહોતી કે જેથી ઇન્દ્ર તાપસી એવી અહલ્યાને ભોગવે છે ?'
પછી રાજાએ કહ્યું કે,
જ્યારે હૃદયરૂપી ઝૂંપડીને વિષે કામાગ્નિ જવલતો હોય છે, ત્યારે યોગ્ય શું કે અયોગ્ય છું ? તે તો કોઈ વિરલ પુરુષ જ જાણે છે ! વળી કામી પુરુષ લજવાતો નથી; પોતાનું પારકું દેખતો નથી; ભલાઈ કે
