Page Text
________________
રુખ્યપુર ચોરની કથા • (૪૩)
એટલે ટીંટોડી શોકાતુર થઈને કહેવા લાગી. ‘હે નાથ ! કષ્ટ આવી પડ્યું. મ્હારાં તે ઈંડાં નાશ પામ્યા.' ટીંટોડો બોલ્યો. ‘પ્રિયે ! ગભરાઈશ નહીં.’ એમ કહીને તે પક્ષીઓનો મેળો કરીને તેમનો સ્વામી જે ગરુડ હતો, તેમની પાસે ગયો. ત્યાં જઈને તેણે સર્વ વાત ગરુડ આગળ કહી. ‘હે દેવ ! હું મ્હારા ઘરમાં રહેતો હતો અને સમુદ્રે મને અપરાધ વિના દુ:ખ દીધું.' પછી તેનું વચન સાંભળીને ગરુડે શ્રીકૃષ્ણને વિનંતી કરી એટલે તેમણે સમુદ્રને ઈંડાં પાછાં આપવાની આજ્ઞા કરી. શ્રીકૃષ્ણની આજ્ઞા માથે ચઢાવીને તે ઈંડાં ટીંટોડાને આપ્યાં.'
એ ટીંટોડાનું આખ્યાન સાંભળીને પદ્મોદય રાજાએ કહ્યું કે, ‘હે બુદ્ધિમંત્રી ! તમે જે કહ્યું તે બધું સત્ય છે. જો હું વનમાં ગયો હોત તો સર્વની સાથે વિરોધ થાત અને તેથી સુયોધન રાજાની પેઠે મારી અવસ્થા થાત. એમાં કોઈ જાતનો સંદેહ નથી.' સુબુદ્ધિ મંત્રીએ કહ્યું. ‘હે રાજા ! મંત્રી વિના રાજયનો નાશ થઈ જાય છે. કહ્યું છે કે ઃ ઝેરનો રસ એક માણસને હણે છે, શસ્ત્રથી પણ એક માણસ હણાય છે, અને જો મંત્રી પોતાના હોદ્દા ઉપરથી ભ્રષ્ટ થાય છે, તો તે બંધુ અને દેશહિત રાજાને હણે છે.' રાજાએ કહ્યું કે, રહી ગએલા કાર્યને સંભારી આપનાર, ભવિષ્યમાં થનારા કાર્યને બતાવી આપનાર અને અનર્થરૂપ કાર્યનો નાશ કરનાર હોય, તે જ ખરેખરો મંત્રી કહેવાય છે.' મંત્રીએ કહ્યું. ‘તે તમારૂં કહેવું યુક્ત છે; કારણ કે મંત્રીએ પોતાના સ્વામીનું હિત કરવું જોઈએ જ. કહ્યું છે કે : કાર્યને અનુસરનારો મંત્રી હોય છે. જેઓનું કાર્ય સ્વામીના હિતને અનુસરતું છે, તે રાજાઓના ખરા મંત્રીઓ કહેવાય છે; અને જેઓ ફક્ત ગાલ ફુલાવનારા છે તેઓ મંત્રી સમજવા નહીં.' રાજાએ કહ્યું. ‘તેવી રીતે વર્તનાર અને સત્પુરુષ એવા ખરા મંત્રી તમે છો, અને તમે હોવાથી મ્હારી અપકીર્તિ તેમજ દુર્ગતિ દૂર જ રહેલી છે. કારણ કે સત્પુરુષોની સેવા એવીજ હોય છે. કહ્યું છે કે : સત્પુરુષની સેવા ભવિષ્યની અને વર્તમાન કાળની (ચાલતી) આપત્તિનો નાશ કરે છે; કારણ કે, ગંગાનું પાણી પીધું હોય તો તે તૃષા અને દુર્ગતિને હરે છે. અર્થાત્ વર્તમાનકાળમાં તૃષાને હરે છે, અને ભવિષ્યકાળમાં દુર્ગતિને હરી સારી ગતિ આપે છે.'
આવી રીતે મંત્રી અને રાજાએ અનેક પ્રકારની વાર્તાઓ કરી. પછી
| SR No. | 022348 |
| Book Title | Samyktva Kaumudi Tatha Adinath Shakunavali |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Padmabodhivijay |
| Publisher | Jinshasan Aradhana Trust |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 156 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |