________________
. (૪૪) • Imછત્રછાદી ભાષાંતર કે રાજાએ કહ્યું કે, “હે મંત્રી ! આ રાત્રી નિર્ગમન કરવા માટે વિનોદ કરવાને નગરમાં ફરીએ, જેથી કંઈક આશ્ચર્ય જોવામાં આવશે. કારણ કે, બુદ્ધિમાન પુરુષોનો કાળ વિનોદથી જવો જોઈએ. કહ્યું છે કે ઃ ગીત નાદના વિનોદથી બુદ્ધિવંત પુરુષોનો કાળ નિર્ગમન થાય છે અને મૂર્ખ લોકોનો કાળ વ્યસન, નિદ્રા અને કજીઆથી નિર્ગમન થાય છે; માટે હે મંત્રી ! આપણે વિનોદથી કાળ નિર્ગમન કરીએ. જે મૂર્ખ લોકો વ્યસનથી કાળ નિર્ગમન કરે છે, તેઓ નરકમાં જાય છે. કહ્યું છે કે : જૂગટું, માંસ, મદિરા, વેશ્યાગમન, શિકાર, ચોરી અને પર સ્ત્રીસેવા એ સાત વ્યસન આ લોકમાં માણસને ઘોર નરકમાં લઈ જાય છે. મંત્રીએ કહ્યું. “જેવી આપની મરજી.' એમ કહી બન્ને જણા નગરની અંદર આશ્ચર્ય જોવા નિકળ્યા.
આગળ ચાલતાં માર્ગમાં એક છાયાપુરુષ જોયો, એટલે રાજાએ મંત્રીને કહ્યું, “આ કોણ છે ?” મંત્રીએ કહ્યું. “હે મહારાજ ! આ સ્વર્ણપુર નામે ચોર છે, તે અંજનગુટિકાવિદ્યાથી પ્રસિદ્ધ છે. એ વિદ્યાને લીધે તે કોઈના જોવામાં આવતો નથી.' રાજાએ કહ્યું. “ આ ક્યાં જતો હશે ? ચાલો તેની પછવાડે જઈએ.” તેમ વિચારી બન્ને જણ ચોરની પછવાડે ગયા. ત્યાંથી સુવર્ણપુર ચોર અર્હદાસ નામના કોઈ શેઠના ઘર ઉપર વડનું વૃક્ષ હતું ત્યાં જઈ વડ ઉપર અદ્રશ્ય થઈને રહ્યો. રાજા અને મંત્રી અદ્રશ્ય થઈ વડની નિચે ઉભા રહ્યા. તેવામાં અદાસ શેઠે પોતાની આઠ સ્ત્રીઓ કે, જેઓએ આઠ ઉપવાસ કર્યા હતા, તેણીઓને કહ્યું કે, “હે સ્ત્રીઓ ! આજે નગરની સર્વ સ્ત્રીઓ પુરુષને છોડીને રાજાની આજ્ઞાથી વનમાં ક્રીડા કરવાને ગઈ છે, તેમ તમારે પણ કરવું જોઈએ. હું એકલો ધર્મધ્યાન કરવાને ઘેર રહીશ. જો તમે નહિ જાઓ તો પોતાની આજ્ઞાનો ભંગ થતાં એ રાજા વિષમ થઈ સર્વ અનિષ્ટ કરશે. કહ્યું છે કે : ભોગી એવા કુટિલ રાજાઓ સર્પની પેઠે આગળ રહેલા માણસને બાળી નાંખે છે, પડખે રહેલાને વીંટે છે, અને પછવાડે રહેલાને ચિંતવે છે; તેથી તેવા રાજાઓની વિરુદ્ધમાં વર્તવું નહીં. વળી સર્ષે ડંસેલા માણસો મણિ, મંત્ર અને ઔષધિથી સ્વસ્થ થએલા જોવામાં આવે છે, પણ રાજાઓ વડે દ્રષ્ટિરૂપી ઝેરથી સાયેલા માણસો ફરીથી ઉઠેલા જોવામાં આવ્યા નથી; માટે તે સ્ત્રીઓ ! તમારે રાજાની આજ્ઞા પાળવી જોઈશે.”
પોતાના સ્વામિના એવાં વચન સાંભળી સ્ત્રીઓએ કહ્યું કે,