________________
(૧૦૮) • શિષ્યત્વમુદી ભાષાંતર એમ વિચારીને તે શ્રેષ્ઠી તેને લાડ લડાવીને અને તેના ઉપર ત્રણવાર હાથ ફેરવીને અષ્ટમી, ચતુર્દશી, પૂર્ણિમા અને અમાવાસ્યા, આદિ પર્વતિથિના દિવસોએ તે અશ્વ ઉપર આરુઢ થઈ વિજયાદ્ધ પર્વત ઉપર આવેલાં જિનમંદિરોનાં દર્શન કરવા લાગ્યો. એ પ્રમાણે તે સુખે કરીને કાળ નિર્ગમન કરવા લાગ્યો. કહ્યું છે કે બુદ્ધિમાન પુરુષોનો કાળ ધર્મ શાસ્ત્રના વિનોદમાં અને મૂર્ખ લોકોનો કાળ વ્યસન, નિદ્રા અને કલહમાં જાય છે.
એકદા જિતશત્રુ નામના પલ્લીપતિ ભિલ્લને કોઈએ જઈને એકાંતમાં કહ્યું કે : “હે દેવ ! સૂર્યકૌશાંબી નગરીમાં વૃષભદાસ શેઠ પાસે એક ગગનગામી અશ્વ છે, તે ઉપર બેસીને તે નિરંતર આપણી પલ્લી પાસે થઈને પોતાના દેવની પૂજા કરવા માટે આકાશમાર્ગે જાય છે.” બૃહસ્પતિએ કહ્યું છે કેઃ રાજાનું પણ સ્વલ્પ કાર્ય હોય તે કોઈએ સભામાં પ્રકાશ કરવું નહીં. વળી કહ્યું છે કે : મતિમાન્ પુરુષે ભાટ, બંદિજન, નીય, નાપિત, માળી તથા ભિક્ષુકની સાથે ગુહ્ય વાત કરવી નહીં. એક દિવસ આકાશમાં જતા તેને જોઈને જિતશત્રુ વડે કહેવાયું કે ઉત્તમગુણવાળો આ અશ્વ દુર્બલ છે તો પણ શોભે છે.
પછી જિતશત્રુ વડે પોતાના સુભટોની આગળ કહેવાયું કે જે વીરપુરુષ આ અશ્વને લાવીને મને સોંપશે તેને અર્થે રાજય અને મારી પુત્રી આપીશ. કહ્યું છે કે : “અતિ મેલા કાર્યમાં શઠ લોકોની બુદ્ધિ અતિ નિપુણ હોય છે. અંધકારમાં જ ઘુવડોની દૃષ્ટિ રૂપ જોઈ શકે છે. કુંતલ નામના સુલટ વડે કહેવાયું કેઃ “અશ્વ લાવીશ.” આવી પ્રતિજ્ઞા કરીને તે દેશાંતરમાં ગયો. કોઈક ગામમાં સાગરચંદ્ર મુનિ પાસે ભગવાનના સ્તવન આદિ શાસ્ત્ર ભણીને બ્રહ્મચારી થયો. ઉગ્ર તપથી લોક વૈદ્ય થયો. કહ્યું છે કે : “ઉત્તમજનોના સંસર્ગથી નીચ પણ ઉચ્ચતાને પામે છે. ગંગા નદીના કિનારે થયેલો કાદવ પણ લોકો વડે વંદાય છે.' ક્રમે કરીને તે કૌશાંબી નગરીમાં ગયો. વૃષભદાસ શેઠે કરાવેલા જિનાલયમાં માયાવી થઈને રહ્યો.
એક દિવસ બહાનું કાઢીને આંખ ઉપર પાટો બાંધીને લોકોની આગળ કહે છે કે, “મને આંખમાં બહુ પીડા થાય છે. અને તે દિવસે ઉપવાસ કરે છે. કહ્યું છે કે : “આંખના રોગવાળાને, કોઢીયાને, મસ્તકના રોગવાળાને વરના અને વ્રણના રોગવાળાને ઉપવાસ એજ પરમ ઔષધ છે.
