Mulachar

SR No.: 022324
Original Sutra Author: N/A
Author: Manoharlal Shastri
Publisher: Anantkirti Digambar Jain Granthmala
Publication Year: 1919
Total Pages: 470
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 25 MB

Page 385

३४८
मूलाचारअर्थ-ज्ञानावरणादि कर्मके बंध मोक्षको, जीव अजीव द्रव्योंको तथा उनकी पर्यायोंको और संसार तथा शरीरको भोगोंसे विरक्त हुआ मुनि ध्यावे ॥ ९७४ ॥ दव्वे खेत्ते काले भावे य भवे य होंति पंचेव । परिवणाणि वहुसो अणादिकाले य चिंतेजो ॥९७५॥
द्रव्यं क्षेत्रं कालो भावश्च भवश्च भवंति पंचैव । परिवर्तनानि बहुशः अनादिकाले च चिंतयेत् ॥ ९७५ ॥
अर्थ-द्रव्यपरिवर्तन क्षेत्रपरिवर्तन कालपरिवर्तन भावपरिवर्तन भवपरिवर्तन-ये पांच परिवर्तन इस जीवने अनादिकालसे लेकर अनेकवार किये ऐसा चितवन करना चाहिये ॥ ९७५ ॥ मोहग्गिणा महंतेण दज्झमाणे महाजगे धीरा । समणा विसयविरत्ता झायंति अणंतसंसारं ॥९७६॥
मोहानिना महता दह्यमानं महाजगत् धीराः । श्रमणा विषयविरक्ता ध्यायंति अनंतसंसारं ॥ ९७६ ॥
अर्थ-महान् मोहरूपी अग्निसे जलते हुए सब लोकको देखकर विषयोंसे विरक्त धीरमुनि अनंतसंसारके खरूपका चितवन करते हैं ॥ ९७६ ॥ आरंभं च कसायं च ण सहदि तवो तहा लोए। अच्छी लवणसमुद्दो य कयारं खलु जहा दिटुं॥९७७
आरंभं च कषायान् च न सहते तपस्तथा लोके । अक्षि लवणसमुद्रश्च कचारं खलु यथा दृष्टम् ॥ ९७७ ॥
अर्थ-जैसे नेत्र और लवणसमुद्र तृणादि कूड़ेको नहीं सहन करते तटस्थ करदेते हैं उसीतरह लोकमें तप ( चारित्र )

Translation AI Generated

## 348

**Verse 974:**
The Muni, detached from the enjoyments of the world and the body, meditates on the bondage and liberation of karma, the knowledge of the true nature of things (Mulachara-artha-jnana), the substances (dravya) and their categories (paryaya), and the living (jiva) and non-living (ajiva).

**Verse 975:**
The five transformations (parivartana) are: transformation of substance (dravya), transformation of field (kshetra), transformation of time (kala), transformation of state (bhava), and transformation of existence (bhava). One should contemplate that these five transformations have occurred countless times in this life, from the beginning of time (anadicala).

**Verse 976:**
The wise (dhiras), the Shramanas (ascetics), detached from worldly objects (vishaya), contemplate the infinite world (anantasansara) while seeing the great world (mahajagat) burning in the fire of delusion (moha).

**Verse 977:**
Just as the eyes and the salt sea do not tolerate (sahad) the trash (kachaar) like grass, similarly, in the world, austerity (tapa) does not tolerate the beginning (aarambha) and the passions (kasaya).