Mulachar

SR No.: 022324
Original Sutra Author: N/A
Author: Manoharlal Shastri
Publisher: Anantkirti Digambar Jain Granthmala
Publication Year: 1919
Total Pages: 470
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 25 MB

Page 274

षडावश्यकाधिकार ७।
२३७
उच्चारण है । इसमें अंधे घोड़ेका दृष्टांत है कि सब तरहकी औषधियोंके करनेसे वह सूझता हुआ ॥ ६३० ॥ पडिकमणणिजुत्ती पुण एसा कहिया मए समासेण । पचक्खाणणिजुत्ती एतो उ8 पवक्खामि ॥ ६३१ ॥ प्रतिक्रमणनियुक्तिः पुन एषा कथिता मया समासेन । प्रत्याख्याननियुक्तिः इत ऊर्ध्वं प्रवक्ष्यामि ॥ ६३१ ॥
अर्थ-यह प्रतिक्रमण नियुक्ति मैंने संक्षेपसे कही है अब इसके वाद प्रत्याख्यान नियुक्तिको कहता हूं ॥ ६३१॥ णामट्ठवणा व्वे खेत्ते काले य होदि भावे य । एसो पञ्चक्खाणे णिक्खेवो छव्विहो ओ ॥ ६३२॥
नाम स्थापना द्रव्यं क्षेत्र कालश्च भवति भावश्च । एषः प्रत्याख्याने निक्षेपः षइविधो ज्ञेयः ॥ ६३२ ॥ ।
अर्थ-नाम स्थापना द्रव्य क्षेत्र काल भाव-इसतरह छह प्रकारका प्रत्याख्यानमें निक्षेप जानना चाहिये ॥ ६३२ ॥ पचक्खाओ पच्चक्खाणं पचक्खियव्वमेवं तु । तीदे पच्चुप्पण्णे अणागदे चेव कालमि ॥ ६३३ ॥
प्रत्याख्यापकः प्रत्याख्यानं प्रत्याख्यातव्यमेवं तु । अतीते प्रत्युत्पन्ने अनागते चैव काले ॥ ६३३ ॥
अर्थ-प्रत्याख्यायक प्रत्याख्यान प्रत्याख्यातव्य-यह तीनप्रकारका प्रत्याख्यानका खरूप अतीतकालमें वर्तमानकालमें भविष्यत् कालमें जानने योग्य है ॥ ६३३ ॥ आणाए जाणणाविय उवजुत्तो मूलमज्झणिद्देसे। सागारमणागारं अणुपालेंतो ढधिदीओ ॥ ६३४ ॥

Translation AI Generated

## Chapter 7: The Six Essential Rights

### 237

**The analogy of the blind horse:** Just as a blind horse can be made to see by administering various medicines, so too, the **pratikraman** practice can be understood through various explanations.

**I have briefly explained the **pratikraman** practice. Now, I will explain the **pratyakhyan** practice.**

**The **pratyakhyan** practice has six aspects:** name, object, field, time, and state.

**The **pratyakhyan** practice can be understood in three ways:**

* **Pratyakhyapk:** The one who rejects.
* **Pratyakhyan:** The act of rejection.
* **Pratyakhyatavya:** The object of rejection.

These three aspects of **pratyakhyan** can be understood in the past, present, and future.

**The **pratyakhyan** practice should be understood in its entirety, including its root cause, its various aspects, and its benefits.**