________________
૧૩૮
(૨) છઠ્ઠા ફિપરિમાણ વ્રતમાં સ્વીકારેલ દિશાની મર્યાદા, હંમેશ માટે ધારવાના ચૌદ નિયમને વિષે રોજબરોજ રાત્રીદિવસ ટુંકાવવી અને આ વ્રતમાં દશ સામાયિક કરી તેને વિશેષ પ્રમાણમાં ટૂંકાવવી એ દેશાવકાશિક વ્રત છે.
(મર્યાદા બહારથી) મંગાવવું મેકલવું, શબ્દથી સૂચના કરવી, કપ દેખાડી સૂચના કરવી અને પુગલ ફેકી સૂચન કરવું આદિ પાંચ દેશાવકાશિક વ્રતના અતિયાર છે. ૧
() પર્વ તેમજ અન્ય તિથિએ ઉપવાસ આદિ વ્રત લઇ શરીરવિભૂષા આદિને ત્યાગ કરી ધર્મમય પ્રવૃત્તિ કરવી એ પૌષધેપવાસ વ્રત છે. તેના ત્રણ પ્રકાર છે: (૧) અહેરાત્ર, (૨) દિવસ અને (૩) રાત્રિ એ એ પૂરત.
સ્થાન જોયા પ્રમાર્યા વિના કાંઈ મૂકવું, લેવું. સંથારો કરવો બીનજરૂરી વસ્તુનું પરાવવું અને અનાદર એ પાંચ પૌષધવ્રતના અતિચાર છે. ૨
(૪) ન્યાયપાર્જિત દ્રવ્યથી કલ્પનીય અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ, વસ્ત્ર, પાત્ર, ઔષધિ આદિ ભકિતભાવપૂર્વક સુપાત્ર એવા સાધુસાધ્વીને દાન આપવું અને પછી તેમને જે જે વસ્તુ આપેલ હેય તેજ વસ્તુ વાપરવી એ અતિથિ વિભાગ દ્રત છે. આ વ્રત આગળના દિવસે ઉપવાસથી રાત્રિદિવસને પૌષધ કરી વળતે દિવસે શ્રાવક શ્રાવિકાએ એકાશન કરવાપૂર્વક આચરવાનું છે.
સચિત્તનિક્ષેપ, સચિતપિધાન, પરવ્યપદેશ; માર્યું અને કાલાતિક્રમ એ પાંચ અતિથિસંવિભાગ વ્રતના અતિચાર છે. ૩
૧ જુઓ તસ્વાર્થીધિગમ સૂત્ર અ૦ ૭ સૂ-૨૬ ૨ જુઓ તસ્વાથધિગમ સૂત્ર અ૦ ૭ સૂ-૨૯
અ૦ ૭ સૂ-૧
