________________
૧૩૭ દવદાહ, જળાશયશોષણ અને અસતીપોષણ એ પાંચ સામાન્ય એ પંદર કર્માદાનને પણ ત્યાગ કરવામાં આવે છે. આ વ્રતઅંગે ચૌદ નિયમ જ ધારવા અને સંક્ષેપવામાં આવે છે.
સચિત્ત આહાર, સચિતસંબંધ આહાર, સચિત્તસંમિશ્ર આહાર, અભિષવ (કાચાપાકો) આહાર અને દુષ્પકવ આહાર એ પાંચ ભોગેપગ પરિમાણ વ્રતના અતિચાર છે.'
* (9) નિરૂપયોગી એવી નિરર્થક પ્રવૃત્તિથી વિરમવું–અટકવું એ અનર્થદંડવિરમણ વ્રત છે.
કંદર્પ (તિખલ), કૌકુ (તુચ્છ પ્રવૃત્તિ), મૌખર્યું (વાચાળતા). અસમીક્યાકરણ (આરંભસમારંભની વસ્તુની લેવડદેવડ) અને ઉપભેગાધિકત્વ ( આરંભસમારંભની વસ્તુ જરૂર કરતાં અધિક સંગ્રહવી) એ પાંચ અનર્થદંડવિરમણ વ્રતના અતિચાર છે. ચાર શિક્ષાવત:
ઉપરોકત પાંચ અણુવ્રત અને ત્રણ ગુણવ્રત એ દરેકને શુદ્ધ બનાવનાર, સમભાવની તાલિમ આપનાર અને તેમાં સ્થિર કરનાર એવાં ચાર શિક્ષાવ્રત છે: (૧) સામાયિક, (૨) દેશાવકાસિક. (૩) પૌષધેપવાસ અને (૪) અતિથિસંવિભાગ ૩
(૧) નિયત સમય (૪૮ મિનિટ) માટે આરંભસમારંભ રૂપ સદોષ પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરી ધર્મ પ્રવૃત્તિમાં સ્થિર બની સમભાવ કેળવવા અથે સામાયિક વ્રત છે.
મનની અધર્મપ્રવૃત્તિને ત્યાગ, વચનની અધર્મ પ્રવૃત્તિને ત્યાગ. કાયાની અધર્મ પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ, અનાદર અને વિસ્મરણ એ પાંચ સામાયિક વ્રતના અતિચાર છે. ૪ ૧ જુઓ તવાથધિગમ સૂત્ર અ૦૭ સૂ-૩૦
છે અ૭ સુ-૨૭, છે અ૦૭ સૂ-૧૬ છે અ૦૭ સૂ-૨૮