________________
૧૧૧ સમ્યગદર્શન અને ક્ષાવિકભાવના (અનંતાનુબંધીષાયચતુષ્ક, અપ્રત્યાખ્યાનીકષાયચતુષ્ક, પ્રત્યાખ્યાનીકષાયચતુષ્ક, સંજવલન- ' કષાયચતુષ્ક, દર્શનત્રિક અને નવ નોકષાય એમ મેહનીયની ૨૮ ઉત્તર પ્રવૃત્તિનો ક્ષય કરનાર) ચારિત્રીને ઉપરોકર નવે ગુણ હોઈ શકે છે ?
અધૂરી પ્રક્રિયા દ્વારા ઉપરછલ્લે મેલ અંશતઃ નાશ થયો છે અને અંશતઃ મેલ નીચે કરેલ છે તેવું પાણી ઉપર ઉપરથી સ્વરછ જણાય છે તેમ કેટલાક મોહનીયકર્મનો ક્ષય અને કેટલાક સત્તામાં રહેલ મેહનીયમને ઉપશમ થતાં ઉદ્ભવતે જીવન પરિણામ એ ક્ષાપશમિક ભાવ છે. આ ભાવે ત્રણ અજ્ઞાનઃ (૧) મતિ, (૧) શ્રુત અને (૩) અવવિ, ચાર જ્ઞાનઃ (*) મતિ, (૫) શ્રત, (૬) અવધિ, અને (૭) મનઃ૫ર્યાય; ત્રણ દર્શન (૮) ચક્ષુ, (૯) અચકું, (૧૦)અવધિ; પાંચ અંતરાય, (૧૧) દાન, (૧૨) લાભ, (૧૩) ભાગ, (૧૪) ઉપભોગ, અને (૧૫) વીર્ય, (૧૬) સમ્યગદર્શન; (૧૭)દેશવિરતિસંયમસંયમ અને (૧૮) સંયમ-સર્વવિરતિ એ અઢારમાંના જૂનાધિક ગુણ છવને હોય છે. જે
ડોળાયેલ, મેલવાળું પાણી જેમ સ્પષ્ટ મેલવાળું હોય છે તેમ મેહનીયકર્મ સત્તામાં અને ઉદયમાં હતાં હોતે જીવન પરિણામ એ ઔદયિક ભાવ છે, આ ભાવે જીવને ચારગતિઃ (૧) તિર્યંચ, (૨) મનુષ્ય, (૩) દેવ અને (૪) નારક; ચાર કષાયઃ (૫) ક્રોધ, (૬) માન, (૭) માયા અને (૮) લેભ; ત્રણ વેદ (૯) પુરૂષ, (૧૦) સ્ત્રી, (૧૧) નપુંસક; (૧૨) અજ્ઞાન, (૧૩) અસંયમ–અવિરત ભાવ, (૧૪) મિથ્યાત વ્યકત અથવા અવ્યકત), (૧૫) અસિહ (દેહધારીપણું) અને છ લેસ્થા:-(૧૬) કૃષ્ણ, (૧૭) નીલ, (૧૮) કપોત,
૧ જુઓ તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અ૦૧ સૂ-૪ 3 in y . અ૦૧ સૂ-૫
