________________
૯૪૪
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે પ્રશ્ન : સમ્યગ્દષ્ટિને જિનવચન શ્રવણની આવી રુચિ શા કારણે જાગે છે ?
ઉત્તર : એ જીવને જિનવચનો અને સાંસારિક અર્થો. આ બેમાં રહેલા તફાવત સારી પેઠે જાણમાં હોવાથી આવી રુચિ જાગે છે. એ જાણે છે કે કિન્નરના ગીતગાનાદિ કે કુટુંબની સારસંભાળ વગેરે બાબતો સંસારમાં અનંતકાળમાં અનંતીવાર પૂર્વે પ્રાપ્ત થઈ ચૂકી છે. એટલે “આ અપૂર્વ છે' એવો ભ્રમ એને હવે રહી શકતો નથી. એમ આ સાંસારિક પ્રયોજનોમાં તુચ્છતા જાણી હોવાથી એના આકર્ષણરૂપ દોષ પણ હવે ટકી શકતો નથી. જ્યારે જિનવચન તો પૂર્વે પ્રાપ્ત થયેલા નથી. એટલે એને સાંભળવાની એને અનવરત ઇચ્છા રહ્યા કરતી હોય છે.
શંકા : અનાદિ સંસારમાં જિનવાણી શ્રવણ પણ અનંતવાર થયું હોવાની સંભાવના છે જ. વળી સમ્યક્ત પ્રાપ્તિના ભાવમાં પણ, જિનવાણી શ્રવણ દ્વારા તત્ત્વબોધ થવાથી જ તો સમ્યક્ત પ્રગટ્ય હોય છે. પછી અહીં જિનવાણીને પૂર્વે અશ્રુત કેમ કહી છે?
સમાધાનઃ શાસ્ત્રો તો જ્ઞાનનો અગાધ દરિયો છે. એટલે નવું નવું સાંભળવા મળ્યા જ કરે ને નવો નવો બોધ થયા જ કરે. તથા જેમ અબ્રકને પુટ આપ્યા કરો એમ નવા નવા ઔષધીય ગુણો પ્રગટતા જાય છે, એમ એની એ જ શાસ્ત્રીયવાત પણ ફરી ફરી સાંભળવા પર ચિંતન-મનન કરવાથી નવા નવા અપૂર્વ રહસ્યો મળતા જ રહે છે. તથા જેમ ભોગીજીવને સેંકડોવાર ભોગવિલાસ કર્યા પછી પણ, દરેક વખતે જાણે કે પૂર્વે ભોગ મળ્યા જ ન હોય ને પહેલી જ વાર મળ્યા હોય એવો એ પાગલ થઈ જાય છે. અર્થાત્ દરેક વખતે અપૂર્વ જ લાગતા હોય છે, કારણ કે એનો ગાઢ રસ
