________________
૮૭૮
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે જેને પ્રાપ્ત થઈ ગયો છે, એ માર્ગપતિત છે. અને જે આવા ક્ષયોપશમને સન્મુખ થયો છે એ માર્ગાભિમુખ છે. ભગવદજ્ઞા= વચનૌષધ. આ ભગવદાજ્ઞાની યોગ્યતા અપુનર્બન્ધકથી જ શરુ થાય છે, એ પૂર્વે હોતી નથી. પંચસૂત્રની વૃત્તિમાં માર્ગપતિત અને માર્ગાભિમુખને પણ ભગવદજ્ઞાને યોગ્ય હોવા કહ્યા છે. એટલે ઉપદેશપદવૃત્તિ, યોગબિન્દુવૃત્તિ અને ધર્મસંગ્રહ વૃત્તિમાં પણ આ બન્નેને અપુનર્બન્ધકથી અલગ હોવા નથી કહ્યા, પણ અપુનર્બન્ધકની જ એક વિશેષ અવસ્થારૂપે કહ્યા છે. પણ શ્રીઅભયદેવસૂરિ મહારાજે ત્રીજા ચૈત્યવંદન પંચાશકની વૃત્તિમાં આ બંને અપુનર્બન્ધકની અપેક્ષાએ મોક્ષથી વધુ દૂર હોવા કહ્યા છે. અને તેથી આ બેને અપુનર્બન્ધકથી અલગ પાડ્યા છે. એટલે એમના મતે જીવનો વિકાસક્રમ દ્વિબંધક, સકૃબંધક, માર્ગાભિમુખ, માર્ગપતિત, અપુનર્બન્ધક, અવિરતસમ્યક્વી... વગેરે જાણવો. પૂર્વ મતે એ ક્રમ દ્રિબંધક, સકૃબંધક, અપુનર્બન્ધક, માર્ગાભિમુખ, માર્ગપતિત, અવિરતસમ્યક્તી... વગેરે જાણવો. સકૃબંધકાદિની પૂર્વસેવા યોગમાર્ગની પ્રાપ્તિનું કારણ બનતી નથી. માટે તાત્ત્વિક પૂર્વસેવા નથી. તેમ છતાં અપુનર્બન્ધકની ઘણી નજીકતા હોવાથી એની તાત્ત્વિક પૂર્વસેવા કરતાં બહુભેદ ન હોવાના કારણે ઉપચારથી પૂર્વસેવા કહેવાય છે.
પ્રશ્ન : સકૃબંધકના ગુરુપૂજાદિમાં પૂર્વસેવાનો ઉપચાર શા માટે કરવામાં આવે છે ?
ઉત્તરઃ આમાં બે માન્યતા છે માટીના પિંડમાં એના કાર્યભૂત ઘડાનો બહુભેદ હોતો નથી. એટલે જણાય છે કે પરિણામી કારણમાં કાર્યનો સર્વથા ભેદ હોતો નથી. પ્રસ્તુતમાં અપુનર્બન્ધકના ગુરુપૂજાદિ તાત્ત્વિક પૂર્વસેવારૂપ છે, અને સકૃબંધકના ગુરુપૂજાદિ એના કારણભૂત
