________________
બત્રીશી-૧૪, લેખાંક-૮૧
૮૭૯ છે. માટે એમાં, કારણમાં કાર્યનો ઉપચાર કરીને એનો પણ “પૂર્વસેવા” તરીકે ઉલ્લેખ થાય છે.
બીજો મત એમ કહે છે કે સકૃબંધકને સંસારની અસારતાનું સંવેદન કરાવનાર ભવના સ્વરૂપનો ઊહાપોહ હોતો નથી. અને તેથી એના ગુરુપૂજાદિ તાત્ત્વિક પૂર્વસેવારૂપ બની શકતા નથી. છતાં એ ગુરુપૂજાદિ પણ દેખાય છે તો તાત્ત્વિક પૂર્વસેવા બનનાર ગુરુપૂજાદિ જેવા જ. આ બાહ્યસાદશ્યના કારણે અમુખ્ય ઉપચાર દ્વારા એ પણ પૂર્વસેવા કહેવાય છે.
‘સકૃબંધકાદિને પૂર્વસેવા મુખ્ય = તાત્વિક નહીં, પણ ઉપચરિત હોય છે' આ વાત યોગ્ય છે, કારણકે કર્મબંધની યોગ્યતારૂપ મલ જ્યાં સુધી તીવ્ર હોય છે ત્યાં સુધી ભવાસંગ ઘટતો નથી. આ તીવ્ર ભાવાભિવૃંગ મુક્તિષનું જ એક સ્વરૂપ હોવાથી ગુરુપૂજાદિને મુખ્ય પૂર્વસેવારૂપ બનવા દેતા નથી, માટે એ ઉપચરિત પૂર્વસેવારૂપ જ રહે છે.
પ્રશ્ન : આ સકૃબંધકાદિજીવ ચરમાવર્તમાં હોય કે અચરમાવર્તમાં ?
ઉત્તર : અચરમાવર્તિમાં, કારણકે ચરમાવર્ત પ્રવેશથી તો અલ્પમલત્વ ભૂમિકા હોવાથી, તીવ્રમલ સંભવી શકતો નથી. યોગબિંદુ (૧૮૩)ની વૃત્તિમાં તીવ્રમલને ભવાસંગરૂપે કહ્યો છે. “આ ભવાસંગરૂપ તીવમલ થોડો પણ ઘટે તો જીવ અપુનર્બક જ બની જાય છે આ વિધાન પણ એ સૂચવે છે કે ચરમાવર્ત પ્રવેશ થવામાત્રથી જીવ અપુનર્બન્ધક બની જાય છે, કારણકે ત્યારથી એનો મલ અલ્પ થઈ ગયેલો હોય છે.
ઉક્તવિધાનમાં યોગબિન્દુ (૧૮૩)ની સાક્ષી છે. ત્યાં કહ્યું છે
