________________
બત્રીશી-૧૧, લેખાંક-૬૨
સાધનાજીવનનો સ્વીકાર કરવો... એમાં જ આનંદ અનુભવવો... સુખ-સમૃદ્ધિ-ભોગ વિલાસમાં આળોટના૨ને જોઈને તો ઉપરથી દયા આવવી.. આવી બધી ભૂમિકા એ કોઈ નાની સૂની વાત નથી.
૬૬૧
આવી બધી ભૂમિકા, આત્માને ઘણો સજ્જ કર્યો હોય.. મોહ પર ઘણો વિજય મેળવ્યો હોય.. તો જ આવે છે.. માટે જ ૧૪૪૪ ગ્રન્થોના પ્રણેતા ભગવાન શ્રી હરિભદ્રસૂરિમહારાજે, જેમણે મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે ખૂબ મનોમંથન કર્યું.. સૂક્ષ્મ ચિંતન કર્યું.. એ પાછળ આખું જીવન ખર્ચી નાખ્યું. ને ભાવુકોને, પોતાને ભાસેલો મોક્ષમાર્ગ પ્રરૂપ્યો.. એવા શ્રીપતંજલિઋષિ વગેરેનો ‘મહાત્મા’ તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે, ભલે ને તેઓએ પ્રરૂપેલો મોક્ષમાર્ગ વાસ્તવિક નથી.
ભારતની બહારના ધર્મોના પ્રણેતાઓની આ ભૂમિકા નહોતી.. ને તેથી, મુખ્યતયા મોક્ષ પ્રાપ્તિને લક્ષ્યમાં રાખીને પ્રરૂપાયેલો હોય એવો એક પણ ધર્મ ભારતની બહાર મળતો નથી.
શંકા - જો ભારતબહારના ધર્મોના આદ્યપુરુષોની આવી ભૂમિકા નહોતી, તો ભારતીયદર્શનોના પ્રણેતાઓની આવી ભૂમિકા શી રીતે સર્જાઈ ?
સમાધાન - તેઓ પર સાક્ષાત્ કે પરંપરાએ.. આ ભવમાં કે પૂર્વભવમાં.. પરમ પાવન શ્રી જિનવચનોની અસર હતી. શ્રી જિનવચનોના શ્રવણ, પરિશીલન અને ઓછા-વધતા આચરણ વિના મોહનું જોર ઓછું થવું... ને હૈયામાં આવા વિચારો ઊઠવા એ શક્ય જ નથી. એટલે જ શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકર સૂરિ મહારાજે કહ્યું છે કે અન્ય દર્શનોમાં જે કાંઈ સારી વાતો મળે છે એ શ્રીદ્વાદશાંગીરૂપ શ્રુતસમુદ્રમાંથી ઊડેલા જળબિન્દુ સમાન છે. અને આ તો, ‘તેઓની શ્રી જિનવચનો પ્રત્યેની શ્રદ્ધાના અતિરેક માત્રથી કહેવાયેલી વાત છે' એવું પણ નથી, કારણકે આ વાત અત્યંત યુક્તિસંગત છે.
આત્મા અતીન્દ્રિય હોવો-અને મોક્ષ આપણા અનુભવથી
