________________
બત્રીશી-૮, લેખાંક-૪૫
૬૨૯ પુરુષને જોવા માત્રથી વાસના જાગૃત થઈ જવાની સ્ત્રીઓમાં સંભાવના અપેક્ષાએ ઘણી ઓછી હોય છે. એટલે જ પુરુષને ઉપયોગી વસ્તુઓની (જેમકે દાઢી કરવાની બ્લેડ વગેરેની) જાહેરાતમાં પણ સ્ત્રી જોવા મળશે... પણ એમ સ્ત્રીને જરૂરી ચીજની જાહેરાતમાં પુરુષ લગભગ જોવા નહીં મળે... આવી બધી તો ઢગલાબંધ વાતો છે.... ' અરે! બીજી શી વાત કરવી ? કેટલાક યુવાનોની આલોચનામાં એવું પણ જાણવા મળે છે કે સાધ્વીજી ભગવંતના મુખ પર માત્ર નજર પડી ને સરાગદષ્ટિથી જોવાનું થયું... આંખમાં વિકાર આવ્યો.. પણ કોઈ યુવતીની આલોચનામાં આવું લગભગ જોવા મળતું નથી કે સાધુ મહારાજને જોવા માત્રથી વિકાર જાગૃત થયો હોય. આ બધી વાતો પરથી સ્પષ્ટ છે કે પુરુષના માત્ર મુખદર્શનથી સ્ત્રીને વિકારભાવ આવવાની જેટલી સંભાવના છે એના કરતાં સ્ત્રીના મુખદર્શનમાત્રથી પુરુષને એની સંભાવના કૈકગણી ઘણી ઘણી વધારે છે. અને એમાં પણ જો સાધ્વીજી મહારાજ યુવાન હોય – થોડા રૂપવાન હોય... કંઠ મધુર હોય... તો પછી પૂછવાનું જ શું? અને આ પરિબળો એવા છે કે એ પહેલી જ નજરે પુરુષને પોતાની અસર કરી દે છે... એકવાર જ્યારે નજરમાં વિકાર પ્રવેશી જાય છે.. પછી વ્યાખ્યાન-વાણીમાં ગમે એટલો વૈરાગ્ય પીરસાતો હોય તો પણ મન રૂપમાં જ ચોંટેલું રહેવાથી એ વ્યાખ્યાનની અસર શી થાય ? એનાથી લાભ શી રીતે થાય ?
આ ઉપરાંત સ્ત્રી ભોગ્ય છે, પુરુષ ભોક્તા છે... સ્ત્રીસ્વભાવના કારણે સ્ત્રીઓમાં સરેરાશ રીતે જોવા મળતી વાત-વાતમાં આવર્જિત થઈ જવું - દિલ દઈ બેસવું – શરમ – નરમાશ - અન્ય
સ્ત્રી પ્રત્યેનો ઈર્ષાભાવ... સ્વભાવની ક્ષુદ્રતા... આ બધા પરિબળો પણ પુરુષ કરતાં સ્ત્રીની પરિસ્થિતિને બદલી નાખે છે.
પુરુષોની સભામાં સાધ્વીજી મહારાજને વ્યાખ્યાનનો જે નિષેધ કરાય છે એની પાછળ આવાં કારણો વિચારી શકાય છે.