________________
१३९
सम्प्रतिनृपाख्यानकम्
जा परियंचइ जलणं राया ता बालियाकरग्गाओ । विसभाविय त्ति काउं घोरविसंरायणो झत्ति ।।५१ ।। संचरियं तत्तो सो विसवेगऽब्भाहओ भणइ एवं। 'अइ भाय! भायवच्छल! मरिजए चंदगुत्त'त्ति ५२। तो विसवेगंणाउं ‘रुभामि विसं ति चंदगुत्तनिवो । जावाणवेइ पुरिसे भिउडिं ताकुणइ चाणको ।।५३। सुमरंतो नीईए वयणमिणं कलुसिओ सचित्तेणं । 'अर्धराज्यहरं मित्रं यो न हन्यात् स हन्यते' ।।५४ ।। णाऊणं तब्भावं मज्झत्थो चेव संठिओ राया । पव्वयगो वि य पंचत्तमुवगओ वेयणकंतो ।।५५।।
तओ दोसु वि रज्जेसु चंदगुत्तो चेव राया जाओ ।
इओ य नंदरायसंतिया पुरिसा चोरियं कुणंति । चाणक्को वि चोरग्गाहमग्गणत्थं परावत्तियवेसो भिक्खं भमइ । तओ पिच्छइ नलदामकुविंदं पडयं वुणमाणं, तस्स य पुत्तो रममाणो मंकोडएहिं खइओ। सो य रडंतो पिउणो णिवेयइ । तेण वि कुद्धेण मुइंगबिलं खणेऊण कारीसं पक्खिविय सव्वे दड्डा । तओ ‘सोहणो एस जयरारक्खो'त्ति ठिओ चाणक्कचित्ते । घरं गएण सद्दावेत्ता ठाविओ तलारपए । तेण वि वीसासेत्ता भणिया सव्वे वि तक्करा जहा 'विलसह संपयं जहिच्छाए अम्ह चेव रज' । तओ अण्णम्मि दिणे सव्वे वि सपुत्तदारा णिमंतिया । भोयणोवविठ्ठाण य दाराई पिहित्ता गेहं पज्जालिऊण उत्थाइया ।
तओ णगरस्स सुत्थे जाए पुणो वि 'को मज्झ अहिओ ?' ति चिंतंतस्स कप्पडियत्तणे अदिनभिक्खो चडिओ एगो गामे चित्ते । रूसेऊणतस्सोवरिं दिनो गामेल्लगाणं खुद्दाएसो जहा रे ! तुम्ह गामे अंबगा वंसा य संति, ता अंबगे छितूण वंसाण परिक्खेवं करेह' । तओ तेहिं गामेल्लएहिं परमत्थमयाणमाणेहिं नियबुद्धीए ‘अंबगा रक्खणीय त्ति रायाएसो संभावेज्जइ' त्ति परिभावेऊण वंसे छिंदिऊण अंबगाण पागारो कओ । तओ तं विवरीयवयणकरणछिदं लाइऊण सनर-नारि-डिंभरूवचउप्पओ दाराणि पिहित्ता सव्वो पलीविओ गामो ।
तओ अन्नम्मि दिणे कोसणिरूवणं कुणंतेण दिढं सव्वं सुण्णं भंडागारं । तप्पूरणत्थं च कया कूडपासया । ठावियं च नियपुरिससमेयं दीणारपडिउन्नं सुवण्णमयं थालं । भणइ य सो पुरिसो 'जो ममं जिणइ सो एयं थालं गेण्हइ, अह मया जिप्पइ तो एगं दीणारं देई' । तओ तेण थाललोभेण पभूयलोगो रमइ, न य कोई जिणइ, जओ ते पासया तस्स पुरिसस्स इच्छाए पडंति ।
चाणक्केण य चिंतियं 'पभूयकालिओ एस उवाओ तो अन्नं उवायं पयट्टेमि' त्ति । ता ‘को उण उवाओ भवेस्सई ?, हुं नायं मजं पाएमि सव्वे कोडुंबिणो जेण णियघरवत्ताए परमत्थं कहंति, जओ
१. ला० अइ भाइ ! भाइव' || २. सं० वा० सु० र भृत्यं यो ॥ ३. ला० मक्कोड ॥ ४. ला० ण य त || ५. सं० वा० सु० 'ओ विव' ॥ ६. सं० वा० सु० तो ॥ ७. सं० वा० सु० 'इ? त्ति हुँ ॥