________________
આરાધના પંચક (૪)
૧ હે જીવ! જગતમાં પુદ્ગલ સ્વરૂપ જે કંઈ તને દેખાય છે. તેનું તે અનેક વખત ભક્ષણ કર્યું છે. તે પણ બીજા જીવો વડે ઘણી વખત ભક્ષણ કરાયો છે. ૨૦૯
હે જીવ! સાંભળ, ચૌદ રાજલોકમાં એવું કોઈ સ્થાન નથી કે જ્યાં તે અનંત વખત જન્મ અને મરણ ન કર્યો હોય. ૨૧૦
સવાર, બપોર, સાંજ, દિવસ કે રાત્રિનો એવો કોઈ કાળ નથી કે જે કાળમાં તું જમ્યો કે મર્યો ન હોય. ૨૧૧
જળમાં જન્મ્યો, સ્થળમાં મર્યો, સ્થળમાં વૃદ્ધિ પામ્યો અને જળમાં મર્યો એવું કોઈ જળ કે સ્થળ નથી કે જ્યાં તુ જભ્યો કે મર્યો ન હોય. ૨૧૨
હે જીવ! તુ ધરણીમાં જન્મ્યો, આકાશમાં મર્યો, પાછો ધરતી ઉપર પડ્યો. આકાશ અને ધરતી વચ્ચે જન્મ્યો અને મર્યો. ૨૧૩
તું જીવમાં જન્મ્યો, જીવ વડે હણાયો અને પળાયો, અને જીવ વડે જીવાડાતો તું જીવ વડે ભક્ષિત થયો. ૨૧૪
હે જીવ! જીવથી તું જભ્યો, જીવ દ્વારા મરાયો, જીવે તને પાવ્યો અને જીવ વડે જીવિત માટે જીવતો તું ખવાયો. ૨૧૫
સચિત્ત અચિત્ત કે મિશ્રયોનિમાં જ્યાં જ્યાં તું જભ્યો ત્યાં ત્યાં, હે જીવ! તેં મરણ પ્રાપ્ત કર્યું. ૨૧૬
