________________
૧૦
યોગસાર પ્રકરણ/પ્રથમ પ્રસ્તાવ/બ્લોક-૭-૮ સામ્યભાવ પ્રગટ્યા પછી બારમા ગુણસ્થાનકમાં રહેલા તે મહાત્મા મોહનીય સિવાયનાં બીજાં પણ ત્રણ ઘાતી કર્મોનો નાશ કરે છે. ત્યારે સયોગી કેવલી અવસ્થામાં તેરમા ગુણસ્થાનકમાં, તે મહાત્મામાં ચારે ઘાતકર્મોની અશુદ્ધિ દૂર થાય છે. તે વખતે પોતાના આત્મા પર પ્રભુત્વવાળો એવો આ પ્રભુ સર્વ સ્પષ્ટ થાય છે અર્થાત્ શ્લોક-રમાં કહેવાયેલું તેમ જ્યારે તે મહાત્મા વીતરાગનું ધ્યાન કરે છે ત્યારે વીતરાગ સ્વરૂપ પોતાનો આત્મા કાંઈક સ્પષ્ટ હતો પરંતુ સર્વથા સ્પષ્ટ ન હોતો અને ચાર ઘાતકર્મોનો ક્ષય થાય છે ત્યારે સર્વથા મોહની આકુળતા વિનાનો નિષ્કલંક એવો પોતાનો અરૂપી આત્મા તે મહાત્માને સર્વથા સ્પષ્ટ થાય છે. તેના પૂર્વે તે મહાત્મા ધ્યાન દ્વારા પોતાના આત્માને સ્પષ્ટ કરવા ઉદ્યમ કરતા હતા અને તે ધ્યાનના ફલરૂપ કેવલજ્ઞાન કાળમાં પોતાનો આત્મા સર્વથા સ્પષ્ટ થાય છે. Iળા અવતરણિકા -
પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું કે સર્વ મોહના ક્ષયથી જ્યારે સંપૂર્ણ શુદ્ધ સામ્યભાવ આવે છે ત્યારે સયોગીકેવલી અવસ્થામાં આ આત્મા સંપૂર્ણ સ્પષ્ટ થાય છે. ત્યાં પ્રશ્ન થાય કે સંપૂર્ણ મોહના ક્ષયથી આ આત્મા કઈ રીતે પૂર્ણશૂદ્ધ સામ્યભાવને પામે છે? તેથી કહે છે – શ્લોક :
कषाया अपसर्पन्ति यावत् क्षान्त्यादिताडिताः ।
तावदात्मैव शुद्धोऽयं भजते परमात्मताम् ।।८।। શ્લોકાર્ચ -
ક્ષત્તિ ક્ષમા, આદિ ગુણોથી તાડન કરાયેલા કષાયો જેટલા દૂર થાય છે તેટલો જ શુદ્ધ થયેલો આ આત્મા પરમાત્મભાવને પામે છે. llcil ભાવાર્થ
અનાદિકાળથી અનંતાનુબંધી આદિ સોળ કષાયોને વશ થયેલો જીવ અત્યંત અસામ્યભાવને ધારણ કરીને સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે અને જ્યારે તે
