________________
યોગસાર પ્રકરણ/પ્રથમ પ્રસ્તાવ/શ્લોક-૭
શ્લોક ઃ
सर्वमोहक्षयात् साम्ये सर्वशुद्धे सयोगिनि । सर्वशुद्धात्मनस्त्वेष प्रभुः सर्वस्फुटीभवेत् ॥ ७ ॥
C
શ્લોકાર્થ ઃ
સર્વ મોહનો ક્ષય થવાથી=વીતરાગના ધ્યાનથી બારમા ગુણસ્થાનકમાં સર્વ મોહનો ક્ષય થવાથી, સર્વશુદ્ધ એવો સામ્યભાવ હોતે છતે=સર્વથા રાગના સ્પર્શ વગરનું પૂર્ણ શુદ્ધ એવું સામ્ય હોતે છતે, સયોગી કેવલી અવસ્થામાં સર્વશુદ્ધ આત્મા હોવાથી=ઘાતીર્મના સંપૂર્ણ નાશથી સર્વ રીતે । શુદ્ધ આત્મા હોવાથી, પ્રભુ એવો આ=પોતાના આત્મા પર પ્રભુતાવાળો એવો પોતાનો આત્મા, સર્વ સ્પષ્ટ થાય છે=પૂર્વમાં અસ્પષ્ટ એવો આત્મા સર્વ સ્પષ્ટ થાય છે. IIII
ભાવાર્થ:
સામ્યભાવના બળથી જે મહાત્મા અનંતાનુબંધી કષાયોના વિગમનને કારણે ચોથા ગુણસ્થાનકની આદ્ય ભૂમિકાની રત્નત્રયીને પ્રાપ્ત કરે છે તે વખતે તે મહાત્માને મોહથી અનાકુળ એવો પોતાનો સામ્યભાવ જ એકાંતે હિતરૂપ દેખાય છે અને મોહથી આકુલ એવો અસામ્યભાવ જ સંસારના સર્વ અનર્થોનું બીજ દેખાય છે તેથી સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિથી તે મહાત્મા પોતે સામ્યભાવની વૃદ્ધિ માટે સદા વીતરાગના વચનને જાણવા માટે, જાણીને સ્થિર કરવા માટે અને સ્થિર થયેલા બોધ દ્વારા ઉચિત આચરણ કરીને પોતાના સામ્યભાવની વૃદ્ધિ કરવા ઉદ્યમ કરે છે. આમ અનંતાનુબંધીના વિગમનથી પ્રગટ થયેલો પ્રાથમિક સામ્યભાવ ઉત્તરોત્તર અપ્રત્યાખ્યાનાવરણીય, પ્રત્યાખ્યાનાવરણીય કષાયના વિગમન દ્વારા અતિશય-અતિશયતર થાય છે અને અંતે સર્વ કષાયના વિગમન દ્વારા મોહનો ક્ષય થાય છે ત્યારે તે સામ્યભાવ સંપૂર્ણ શુદ્ધ થાય છે; કેમકે પૂર્વમાં વર્તતો સામ્યભાવ તત્ત્વના રાગના સ્પર્શવાળો હતો પરંતુ સંપૂર્ણ ૨ાગદ્વેષના અભાવવાળો ન હતો અને મોહનો સંપૂર્ણ ક્ષય થાય છે ત્યારે સર્વથા રાગ-દ્વેષના અભાવને કારણે પૂર્ણશુદ્ધ સામ્યભાવ પ્રગટે છે. આવો પૂર્ણશુદ્ધ
