________________
२३७
પ્રતિમાશતક | શ્લોક ૧૬ अवतरEिs:
ननु अधार्मिका एव देवा उच्यन्त इति तत्कृत्यं न प्रमाणमित्याशङ्कां निराचिकीर्षुराह - अवतरजिअर्थ :
અધાર્મિક જ દેવો કહેવાય છે, એથી કરીને તેમનું દેવોનું, કૃત્ય અર્થાત પ્રતિમાઅર્ચતરૂપ કૃત્ય, પ્રમાણ નથી, એ પ્રમાણે પૂર્વપક્ષીની આશંકાનું નિરાકરણ કરતાં ગ્રંથકાર કહે છે - Rcोs:
सद्भक्त्यादिगुणान्वितानपि सुरान्, सम्यग्दृशो ये ध्रुवं, मन्यन्ते स्म विधर्मणो गुरुकुलभ्रष्टा जिनाईद्विषः । देवाशातनयाऽनया जिनमतान्मातंगवल्लेभिरे,
स्थानांगप्रतिषिद्धया विहितया ते सर्वतो बाह्यताम् ।।१६।। दोडार्थ :
સદ્ભક્તિ આદિ ગુણોથી ધ્રુવ અન્વિત એવા સમ્યગ્દષ્ટિ દેવોને પણ, ગુરુકુળથી ભ્રષ્ટ (અને) જિનાર્ચાનો દ્વેષ કરનારા જેઓએ ધર્મ વિનાના માવા, તેઓ, સ્થાનાંગમાં પ્રતિષિદ્ધ એવી (અને) લંપાકથી કરાયેલી એવી આ દેવઆશાતના વડે કરીને સમ્યગ્દષ્ટિ દેવોને ધર્મ વિનાના કહ્યા એ રૂપ દેવઆશાતના વડે કરીને, માતંગની જેમ જિનમતથી સર્વ રીતે બાહ્યતાને पाभ्या . ||१७|| टीका:_ 'सद्भक्त्यादी'ति :- सतां-चातुर्वर्णवर्णनीयस्थितीनां, भक्ति: बाह्यप्रतिपत्तिरादिर्येषां बहुमानवैयावृत्त्यादीनां ते च ते गुणाश्च तैरन्वितान् युतान्, सम्यग्दृशः सुरानपि ये गुरुकुलाद् भ्रष्टा: त्यक्तगुरुकुलवासा, यथाच्छन्दा: यथाच्छन्दविहारिणो जिना द्विषो जिनप्रतिमापूजादौ धृतद्वेषा:= लुंपाकश्वपाका:, विधर्मण:(=विगतो धर्मो येभ्यस्ते विधर्माणस्तादृशान्मन्यन्ते स्म ।) तेऽनयाऽवर्णवाद- . रूपयाऽऽशातनया स्थानाङ्गे प्रतिषिद्धयाऽकर्त्तव्यत्वेनोक्तया विहितया प्रसह्य कृतया, मातंगवत्= चांडालवत्, सर्वत: सर्वस्माद, बाह्यतां लेभिरे । अनयाऽऽशातनया तैः कर्मचंडालत्वं प्राप्तमिति व्यंग(ग्य)प्रतीतेः पर्यायोक्तं, 'व्यंग(ग्य)स्योक्तिः पर्यायोक्त'मिति (काव्यानु० ६/९) हैमवचनात् । देवाशातनयेत्यनन्तरमिवशब्दोल्लेखे तेषां सर्वतो बाह्यतायां हेतोरुत्प्रेक्षणात् गम्योत्प्रेक्षा चेति ध्येयम् ।
