________________
શ્રી લઘુ ક્ષેત્રસમાસ વિસ્તરાર્થ સહિત.
णइवहदीहा पण पण, हरया दुदु दारया इमे कमसो। णिसहो तह देवकुरू, सुरो सुलसे अ विज्जुपभो ॥१३२॥ - तह णीलवंत उत्तर-कुरु चंदेरवय मालवंतु ति । घउमदहसमा णवरं, एएसु सुरा दहसाणामा ॥१३३॥
| શબ્દાર્થ – ભરૂવદ્યા-નદીના પ્રવાહ પ્રમાણે દીર્ઘ | –એ પાંચ સરોવર (નાં નામ) પળ પળ દૃયા–પાંચ પાંચ દ્રહ
ક્રમો અનુક્રમે, આ પ્રમાણે સુ સુ હારથr-બે બે દ્વારવાળા તહેં-તથા
નવરં–પરંતુ ત્તિ-ઈતિ, એ
સુરા-દેવ વનસમાં પદ્મદ્રહ સરખા
ઢસળામાં-દ્રહના સરખા નામવાળા
જયાર્થ-નદીના પ્રવાહ અનુસારે દીર્ઘ એવા પાંચ પાંચ દ્રહ બે બે દ્વારવાળા છે, તે અનુક્રમે આ પ્રમાણે–નિષધ-દેવકુરૂ-સૂર-સુલસ-વિદ્યુપ્રભ (એ પાંચ કહ દેવકુરૂમાં) છે ૧૩૨ છે તથા નીલવંત-ઉત્તરકુરૂ-ચંદ્ર-અરવત-અને માલ્યવંત (એ પાંચ દ્રહ ઉત્તરકુરૂમાં) એ સર્વ દ્રહ પદ્મદ્રહ સરખા છે, પરંતુ દ્રહોના દેવે કહના નામ સરખા નામવાળા છે કે ૧૩૩ છે વિરતાર્થ –હવે કુરૂક્ષેત્રનાં ૧૦ દ્રોનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે–
છે દેવકુર ઉત્તરકુરમાં ૫-૫ સરોવર છે નિષેધપર્વતથી સાધિક ૮૩૪ યોજન મેરૂ સન્મુખ ગયા બાદ [દેવકુરૂક્ષેત્રમાં ] જે ચિત્રવિચિત્ર નામના બે પર્વતે કહ્યા છે, ત્યાંથી આગળ મેરૂસન્મુખ ૮૩૪ યોજના ગયે પહેલે નિષધ ટૂહું ત્યારબાદ એટલા જ યોજનાને અન્તરે બીજે રેવજહ હું, ત્યારબાદ ત્રીજો સૂર ગ્રહ, એથે સુરત , પાંચમે વિદ્યુબમ , અને ત્યારબાદ એટલા જ અંતરે મેરૂ પર્વત છે. એ પ્રમાણે ૮૩૪ યોજનવાળા સાત આંતરા થયા તેથી સાધિક ૮૩૪૨ને ૭ વડે ગુણતાં ૫૮૪ર યોજન આવે, તેમાં ચિત્રવિચિત્રના ૧૦૦૦ યોજન તેયા દરેક દ્રહની લંબાઈ હજાર હજાર યોજન હોવાથી પ૦૦૦ સહિત ૬૦૦૦ યોજન મેળવતા ૧૧૮૪૨૩ એજન જેટલે કુરુક્ષેત્ર વિસ્તાર આવે છે.
* સાધિક-એટલે ૩ કળા અધિક, એટલે ૮૩૪ૐ યોજન ૩ કળા. અથવા . ૮૩૪-૧૧ કળા. જૂઓ ગાથા ૧૩૫ મી
