________________
કર્તુત્વ વિષે પણ વિચાર સ્યાદ્વાર દર્શનમાં થયો છે.
આત્માના શુદ્ધ ભાવોનો કર્તા વિભુ એવો આત્મા છે એવું મંતવ્ય શુદ્ધ નયનું છે.
નિશ્ચય નય પૈકી પર્યાયાર્થિક શુદ્ધ નય, પ્રતિક્ષણ ઉત્પન્ન થતા પોતાના શુદ્ધ ભાવો ને આશ્રયીને તેનો કર્તા આત્મા છે એમ સ્વીકારે છે.
હાં...નિશ્ચય નય હોવાથી પર દ્રવ્યના સ્વરૂપનો કોઇ પર્યાયનો કર્તા આત્મા છે. એવું એ નથી માનતો કેમકે કર્તા બને તો આત્મા પરદ્રવ્યમય બની જાય તો એનો નાશ થાય...
પણ સ્વના શુદ્ધ ભાવનો કર્તા તો તે આત્મા બને છે એમ શુદ્ધ પર્યાયાર્થિક નય માને છે. તેથી જ તે કહે છે..કે
चित्तमेव हि संसारो रागादिकलेशवासितम्, તરસૈવિનિકુંવત્ત મવા રૂતિ વચ્ચતે રરૂષll૮૩
અર્થ : રાગ દ્વેષ વગેરે સંકલેશો થી ભાવિત ચિત્ત એ સંસાર છે. અને તેનાથી રહિત / મુક્ત એવું ચિત્ત એજ ભવનો
આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮