________________
ષોડશક પ્રકરણ - ૮
૧૧૧) आवाहनादिसर्वम्-आवाहन-पूजन-स्व-कर्म-नियोगादि वायुकुमारादिगोचरं (चात्र) - वायु-मेघ-कुमारादि-विषयं चात्र-प्रतिष्ठायां सम्माजनादिसिद्ध्यै-क्षेत्रसंशोधनाभिवर्षणादि-निष्पत्तये कर्त्तव्यं मन्त्रपूर्वं तु-कुलकमायातमन्त्रपूर्वकम् ॥११॥
: योगदीपिका : नानात्वमेवाह आवाहनेत्यादि।
आवाहन-पूजन-स्वकर्मनियोगादिवायु-कुमारादि-गोचरंच-वायु-मेघ-कुमारादिविषयं च अत्र-प्रतिष्ठायां संमार्जनादीनां क्षेत्र-संशोधनाभिवर्षणादीनां सिद्धयै-निष्पत्तये कर्त्तव्यं मन्त्रपूर्वं तु कुल-क्रमायात-मन्त्र-पुरस्सरमेव ॥११॥
न्यास-समये तु सम्यक् सिद्धानुस्मरण-पूर्वकमसङ्गम् । मुक्तौ (सिद्धौ प्र.) तत्स्थापनमिव कर्त्तव्यं स्थापनं मनसा ॥१२॥
:विवरणम् : कथं पुनः सा प्रतिष्ठा कर्त्तव्येत्याह - न्यासेत्यादि ।
न्याससमये तु-मन्त्रन्यासकाले सम्यग्-अवैपरीत्येन सिद्धानुस्मरणपूर्वकंपरमपदस्थ-सिद्धानुस्मृतिमूलम् -असङ्गं-शारीर-मानस-सङ्ग-रहितम् अत्यन्तोपयुक्ततया मुक्तौ-परमपदे तत्स्थापनमिव-सिद्धस्थापनमिव, केवल-दर्शनादिचिच्छक्ति-समन्वितं, कर्त्तव्यं-विधेयं स्थापनं-प्रतिष्ठा मनसा-अन्तःकरणेन, भूयान् भाव-व्यापार एवायमितिकृत्वा ॥१२॥
: योगदीपिका : न्यासेत्यादि । न्याससमये तु सम्यग् अवैपरीत्येन सिद्धानुस्मरणपूर्वम् असङ्गं शारीर-मानस-सङ्ग-रहितं मुक्तौ-परमपदे तस्य-केवलज्ञानादि-चिच्छक्ति-समन्वितस्य स्थापनमिव कर्त्तव्यं, स्थापनं-प्रतिमाया[यां], मनसा-प्रतिष्ठाविधिशुद्धनान्तःकरणेन, भावोन्नयनव्यापारोऽयमेव इतिकृत्वा ॥१२॥
હવે પ્રતિષ્ઠા કઈ રીતે કરવી તે બતાવે છે.
પ્રતિમાજી ઉપર મંત્રન્યાસ કરતી વખતે સારી રીતે સિદ્ધભગવંતોના સ્મરણપૂર્વક, શારીરિક, માનસિક સંગથી રહિત બની, મનના અત્યંત ઉપયોગ પૂર્વક-તન્મયતાપૂર્વક સિદ્ધોને જાણે પરમપદમાં બિરાજમાન કરી રહ્યા હોઈએ એ રીતે જિનબિંબને કેવળજ્ઞાન, કેવળદર્શનાદિ ચૈતન્યશક્તિયુક્ત બનાવવું. જિનબિંબ ઉપર મંત્રન્યાસ અંતઃકરણપૂર્વક કરવાનો કહ્યો તેથી આ ક્રિયા મહાન-ઉચ્ચ શુભભાવ સહિતની છે, એમ સાબિત થાય છે.
(વર્તમાનમાં જિનબિંબની આધિવાસના, અર્જનશલાકા વગેરે જે મંત્રજ્યાસરૂપ વિધિઓ થાય છે તે, આ પ્રક્રિયાનું જ સૂચકવિધાન હોય એમ લાગે છે.) ૧૨
