________________
26
चरमपरिवर्तविंशिका चतुर्थी नय य सव्वहेउतुल्लं भव्वत्तं हंदि सव्वजीवाणं । जं तेणेवक्खित्ता तो तुल्ला दंसणाईया ॥ १७ ॥ न च सर्वहेतुतुल्यं भव्यत्वं हंत सर्वजीवानाम् ।
यत्तेनैवाक्षिप्ता ततो तुल्या दर्शनादिकाः ॥ १७ ॥ સર્વ જીવોનું ભવ્યત્વ સર્વ હેતુઓની સમાનતાવાળું હોતું નથી. પ્રત્યેક જીવના ભવ્યત્વનો પરિપાક કરનારા કાલાદિ હેતુઓ ભિન્ન-ભિન્ન હોય છે, નહિતર સમાન ભવ્યત્વથી આક્ષિપ્ત એવા દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર પણ સર્વ જીવોને સમાન જ હોય. (ટી.) જો સર્વ જીવોને વિષે સર્વ હેતુઓની સમાનતા હોત તો, તે બધાનાં દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર એક સરખાં જ હોત. દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રમાં સમાનતા નથી દેખાતી માટે સર્વ હતુઓની સમાનતાવાળું તથાભવ્યત્વ પણ નથી ઘટતું.
न इमो इमेसि हेऊ न य णातुल्ला इमेण एयं पि । एएसि तहा हेऊ तो तहभावं इमं नेयं ॥ १८ ॥ - चायमस्य हेतुर्न च नातुल्या अनेनैतदपि ।
एतेषां तथा हेतुस्ततस्तथाभावमिदं ज्ञेयम् ॥ १८ ॥ દર્શનાદિનો હેતુ ભવ્ય નથી, તેમ દર્શનાદિની અસમાનતામાં પણ ભવ્યત્વ હેતુ છે એવું નથી. દર્શનાદિની અસમાનતામાં હેતુ તો તથાભવ્યત્વ છે અર્થાત્ અન્ય સહકારી કારણોથી આક્ષિપ્ત એવું ભવ્યત્વ છે.
अचरिमपरियट्टेसुं कालो भवबालकालमो भणिओ । चरिमो उ धम्मजुव्वणकालो तह चित्तभेओ त्ति ॥ १९ ॥ अचरमपरिवर्तेषु कालो भवबालकालो भणितः । चरमस्तु धर्मयौवनकालस्तथा चित्रभेद इति ॥ १९ ॥
અચરમાવર્તને ભવબાળકાલ કહેવાય છે અને ચરમાવર્તને ધર્મયૌવનકાળા કહ્યો છે, એ ધર્મયૌવન કાળના અનેક ભેદો છે (એની અનેક અવસ્થાઓ છે.) ઉત્કૃષ્ટ યૌવનકાળ તો ક્ષપકશ્રેણીમાં હોય છે. અચરમાવર્તને ભવબાલકાલ કહો, ધર્મબાલકાલ નહિ કારણ કે ધર્મબાલકાલ કહે તો કંઈક અંશે ધર્મ હોય એવો ભાસ थाय, पए। मे 5 तो धर्मथी त६न रहित छ. - मे सूयवj छ. नव = संसार,
१ ज ता तुल्ला २ ज ना तह भावं इमं तेयं ३ च भवपालकालमो (धर्मपरीक्षा)
