________________
૫૪ ૨
લઘુક્ષેત્રસમાસની મૂળગાથા અને શબ્દાર્થ ઈહ પરિહિ તિલખા, સોલસહસ્સ સયદુણિ પણિઅડવીસા ધણુડવાસસયંગુલ-તેરસસઢા સમહિઆ ય છે ૧૮૫ /
અહીં (જંબૂદ્વીપની) પરિધિ ૩,૧૬,રર૭ ૩/૪ યોજન ૧૨૮ ધનુષ્ય ૧૩ ૧/૨ અંગુલ અને અધિક છે. (૧૮૫) સગસયણઊકોડી, લખા છપ્પણ ચણિવઈસહસ્સા સઢસય પણિદુકોસ, સટ્ટેબાસફિકર ગણિએ / ૧૮૬ |
૭૯૦,૫૬,૯૪,૧૫૦ યોજન ૧ ૩/૪ ગાઉ દર ૧/ર હાથ એ જંબૂદ્વીપનું ક્ષેત્રફળ છે. (૧૮૬) વટ્ટપરિહિં ચ ગણિબં, અંતિમખંડાઈ ઉસુ જિએ ચ ધણું ! બાહું પયર ચ ઘણું, ગણહ એએહિં કરણેહિ | ૧૮૭ /
વર્તુળની પરિધિ-ક્ષેત્રફળ, અંતે રહેલ ખંડોના ઈષ, જીવા, ધનુ પૃઇ, બાહ, પ્રતરગણિત અને ઘનગણિત આ કરણોથી ગણો. (૧૮૭) વિખંભવગદહગુણ-મૂલ વઢસ્ય પરિરઓ હોઈ વિખંભપાયગુણિઓ, પરિરઓ તસ્સ ગણિઅવયં ૧૮૮ /
પહોળાઈના વર્ગને ૧૦ થી ગુણી તેનું વર્ગમૂળ એ વર્તુળની પરિધિ છે. પહોળાઈના ચોથા ભાગથી ગુણાયેલ પરિધિ તેનું (વર્તુળનું) ક્ષેત્રફળ છે. (૧૮)
ઓગાહુ ઉસૂ સુશ્ચિઅ, ગુણવીસગુણો કલાઉસૂ હોઈ વિઉસુપિહુતે ચગુણ-સુગુણિએ મૂલમિત જીવા | ૧૮૯
અવગાહ તે જ ઈષ છે. તેને ૧૯ ગુણો કરીએ એટલે કલાઈબ્રુ થાય. (વર્તુળની પહોળાઈમાંથી) ઈષની પહોળાઈ બાદ કરીને તેને ૪ ગુણા ઈષથી ગુણીને તેનું વર્ગમૂળ કાઢીએ તે અહીં જીવા છે. (૧૮૯)
