________________
ધર્મ કરતાં પ્રતિજ્ઞા કરવી, સ્થિરત્વ પ્રાપ્ત કરવું- અવિચલ
રહેવું.
દા. ત. ૧. નવકારવાળી નિશ્ચલ થઇને ગણીશ. પછી તે સંસ્કારરૂપ બની જાય, વારંવાર ગોખવું ન પડે. ૨. પોતાના કરતાં ઓછો ધર્મ કરનાર કે ધર્મ ન કરનાર ઉપર કરૂણાવાળો રહે. ૩. દ્વેષ ન કરે, ૪. નિરવદ્ય વ્યાપાર કરે, ૫. સાવદ્ય વ્યાપારનો પરિહાર કરે, ૬.પરાર્થ રસિકતા. (પરોપકારિતા) તેને પ્રણિધાન કહેવાય છે. ૭.
અર્થ - નિરવદ્ય-પાપરહિત, સાવદ્ય-પાપ યુક્ત, પરિહાર-ત્યાગ. तत्रैव तु प्रवृत्तिः शुभसारोपायसङ्गतात्यन्तम् । अधिकृतयत्नातिशयादौत्सुक्यविवर्जिता चैव ॥८॥ પ્રવૃત્તિ કોને કહેવાય, તે કહે છે -
શુભ અને સાર ઉપાય વડે કરીને અત્યન્ત પ્રયત્નશીલ રહેવું. ઉત્સુક્તા (ઉતાવળપણું)ન રાખવી. ધીરજપૂર્વકની ક્રિયા, અશક્યઅકાળ પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ તે ધર્મપ્રવૃત્તિ કહેવાય છે.
- દા. ત. ચૈત્યવંદનની ક્રિયાનો આશય. (પરિણામ) અથવા ક્રિયામાં પ્રયત્ન.
(હેતુશુદ્ધ, સ્વરૂપશુદ્ધ, અનુબંધ શુદ્ધ.) હેતુશુદ્ધ- ક્રિયાનું લક્ષ શુદ્ધ હોવું તે, સ્વરૂપશુદ્ધ- શુદ્ધ ઉચ્ચાર (સૂત્રોચ્ચાર) સ્વરૂપ પ્રવૃત્તિ, અથવા અશુદ્ધ
ઉચ્ચારની નિવૃત્તિ. દા. ત. બંગલા- બગલા, રંજ- રજ,
આંટો- આટો, અધીયતામ્ ને બદલે અંધીયતામાં અનુબંધશુદ્ધઃ- અર્થનાચિંતનસહબોલવું તે.અર્થ ચિંતનમાં ઉત્તરોત્તર શુભ ફળ મળે છે. દા.ત. નવકાર ગણતી વખતે સ્ત્રી આદિનો) મલિન હેતુ દૂર કરીને ગણવો તે હેતુશુદ્ધ. ગણવામાં અક્ષરની શુદ્ધિ જાળવવી
ષોડશકભાવાનુવાદ
છે
૧૫);)
