Page Text
________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧ વર્તમાનકાલે પણ તેવા પ્રકારના શ્રાવકો પ્રાપ્ત થાય છે અને એથી જ કરીને તેઓના કરેલાં ગ્રંથોનો પણ પ્રાયઃ કરીને તીર્થે અંગીકાર કરેલ છે જ. કારણ કે તે હોઈ માંગલિકો તીર્થની ભીતિ વડે કરીને પ્રાય: કરીને તે ઉત્સુત્ર રચનાના રસિક નથી. એ હેતુથી તીર્થ વડે કરીને તેઓ સર્વથા તિરસ્કાર કરાયા નથી. તેવી સંભાવના થાય છે. છતાંય તત્ત્વ તો બહુશ્રુત ગમ્ય છે.
અને એથી જ કરીને આ ગ્રંથમાં તેમનો ઉદ્દેશ કર્યો નથી તે પણ દોષાવહ નથી. પૂનમીયા આદિ તો જાતિ દોષ વડે કરીને જ પોતપોતાની ઉત્પત્તિથી આરંભીને પોતપોતાના બીજના છેડા સુધી તીર્થ પ્રતિ હંમેશને માટે પ્રતિપક્ષરૂપે દુષ્ટ આશયવાળા જ છે. એથી કરીને તેઓનો જ જે ઉદ્દેશ, નામનિર્દેશ કરવાપૂર્વક જણાવાતા તે તે પ્રકરણો ફળવાન છે. જોકે અત્યારે વર્તમાનકાળમાં જ તેના જેવા બીજાં ઘણાં દેખાય છે. પણ તેઓ અકિંચિત્કર છે એટલે તેની કોઈ કિંમત નથી. ઉસૂત્રને આગળ કરીને-આશ્રીને જે જેમનો ઉદ્દેશ કર્યો છે તેની અંદર તેવા બધાને સમાવી લેવા.
એ પ્રમાણે હોયે છતે ચોક્કસ થાય છે કે : કુપાક્ષિકનું જ્ઞાન થવું તે અપર પ્રયોજન એટલે કે પ્રથમ પ્રયોજન. અને તે પપ્રયોજન = એટલે મોક્ષનું કારણ છે. એટલે પપ્રયોજન = મોક્ષપ્રાપ્તિ. આ એની જાતે જ સિદ્ધ થઈ જાય છે. કારણ કે કારણ સિવાય કાર્યની ઉત્પત્તિ થતી નથી. માટે આ ગાથામાં ગ્રંથનું પ્રયોજન અને અભિધેય આદિ સૂચવ્યું. હવે દશે કુપાક્ષિક મતો જે જેવી રીતે થયા તેના નામનિર્દેશપૂર્વક યથાક્રમે કહે છે.
खवणय पुण्णिम खरयर पल्लविआ सड्ढपुण्णिमाऽऽगमिआ ।
पडिमां-मुणि अरि बीजा पासो पुण संपई दसमो ॥६॥ (૧) પહેલો ક્ષપણક એટલે દિગંબર (૨) પૂર્ણિમા શબ્દ વડે પૂર્ણિમાને પાક્ષિકપણે સ્વીકારતો હોવાથી પૌમિયિક બીજો (૩) “ઔષ્ટ્રિક જેનું બીજું નામ છે તે ખરતર ત્રીજો. (૪) સામાયિક આદિમાં (મુહપત્તિને બદલે) શ્રાવકોને વસ્ત્રનો છેડો ઉપદેશતા હોવાથી પલ્લવિક=આંચલિક ચોથો, (૫) સાર્ધપૌર્ણિમયક પૌર્ણિમયકનો વિશેષભેદ પાંચમો, (૬) આગમિક-ત્રિસ્તુતિક છઠો (૭-૮) જે પ્રતિમા અને મુનિ આ બન્નેના શત્રુ તેનો મત સાતમો અને આઠમો જાણવા (૭) પ્રતિમાનો શત્રુ તે લોકો અને મુનિ સાધુનો દુશ્મન તે કડવામતિ (૮) જો કે પ્રતિમા અને મુનિના વૈરી તો આ દશે મતો છે. તો પણ એ બધા સાધ્વાભાસ હોવા છતાં તેઓએ પોતપોતાના ગુરુને સાધુપણે સ્વીકારી લીધા છે. કડવામતિ તો “તે મુનિઓ અમારી નજરે પણ ન ચઢો.” એમ સાધુના નામમાત્રનો પણ દ્વેષી છે. તે સાધુપણાના સ્વીકાર શૂન્ય હોવાથી મુનિના વૈરીપણા વડે કડવામતિ અને પ્રતિમાના વૈરી તરીકે લોકામતી પ્રસિદ્ધ જ છે. “અન્યથા તો સર્વે પણ કુપાક્ષિકો પ્રતિમા વૈરી છે એવું કેમ કહો છો?' તો સાંભળ.
તીર્થકરે પ્રવર્તાવેલા તીર્થને છોડીને વિદ્યમાન તીર્થનો પરાભવ કરવા માટે પોતપોતાનો નવીન મત પ્રગટ કરવા વડે કરીને તીર્થકરના વૈરીપણે સિદ્ધ થયે છતે તેને કેવી રીતે પ્રતિમાને માનનારો માનવો? તે તમે જ વિચારો.
| SR No. | 022027 |
| Book Title | Kupaksha Kaushik Sahasra Kiran Aparnam Pravachan Pariksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar, Narendrasagarsuri, Munindrasagar, Mahabhadrasagar |
| Publisher | Shasankantakoddharsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |