________________
૧૦ .
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ શ્રોતાજનની પ્રવૃત્તિને માટે અભિધેય અને પ્રયોજનને દર્શાવતી ગાથાને કહે છે.
वीरजिणजम्मसन्त भासरासिप्पभावओ पउरा ।
पवयणपूआऽसहणा, कुपक्खिआ ते म्मि दंसेमि ॥७॥ તે કુપાલિકોને હું બતાવું છું. એટલે વાણીથી પ્રગટ કરું છું. ક્યા કુપાલિકોને? જે કુપાક્ષિકો, ઉત્સુત્ર ભાષણ આદિ વડે કરીને કુત્સિત એટલે તીર્થ વડે નિંદ્ય-નિંદાપાત્ર થયેલા છે એવા કુપાક્ષિકોને, ઉસૂત્રભાષિઓને-અભિનિવેશ મિથ્યાત્વી એવા વર્તમાનકાલીન કુપાક્ષિકોને હું બતાવું છું. આ કહેવા વડે કરીને નિ:સત્તાકીભૂત-નામમાત્ર થઈ ગયા છે સંતાનો જેમનો એવા જમાલિ આદિઓને નહિ જાણવા. પરંતુ વિદ્યમાન સંતાનોવાળા એવા દિગંબરોથી માંડીને પાશચંદ્રગચ્છ સુધીના કુપાક્ષિકોને બતાવીશ એમ જાણવું.
એટલે આ ઉત્સુત્રભાષિઓનાં સ્વરૂપને કહેવા માટે વિશેષણ કહે છે. જિનશાસનની પૂજા = અભ્યદય = ઉન્નતિ, તેના વૈરી-દુશ્મન. અને અનંતાનુબંધી કષાયના ઉદયવાળા : શિવભૂતિ અને ચંદ્રપ્રભાચાર્ય આદિ પ્રવચનની ઉન્નતિની પીડાથી જ નવીન મતના પ્રવર્તકો થયા હતા. જો એમ ન હોય તો સ્વયંસિદ્ધ એવા અને સિદ્ધિના સુખનાં આસ્વાદસ્વરૂપ એવા તીર્થને છોડીને નવીન મતની કલ્પનારૂપી ફલેશ વડે કરીને પોતાના આત્માને કર્થના તેઓ કેમ પહોંચાડે?
તે કપાક્ષિકો કેટલા છે? તો કહે છે કે ઘણી સંખ્યાવાલા છે. ઘણી સંખ્યાનું કારણ કહે છે. મહાવીર સ્વામીના જન્મનું નક્ષત્ર જે ઉત્તરાફાલ્યુની નક્ષત્ર તેમાં સંક્રાન્ત થયેલો. એટલે કે મેષરાશિ આદિના ચારને અનુક્રમે આવેલો. જે ભસ્મરાશિ નામનો ક્રૂરગ્રહ કે-જેની એક જ નક્ષત્રમાં ર હજાર વર્ષની સ્થિતિ છે. તે ભસ્મરહના પ્રભાવના કારણથી આ કુપક્ષોની પ્રચુરતા છે.
- શ્રી મહાવીર સ્વામીના નિર્વાણના અવસરે ભગવંતનું જન્મ નક્ષત્ર જે ઉત્તરાફાલ્યુની હતું તેની ઉપર સંક્રાન્ત થયેલા ભમરાશિ નામના ગ્રહના માહાસ્યથી કુપાક્ષિકોની બહુલતા છે એમ જાણવું
વાદી પ્રશ્ન કરે છે કે બે હજાર વર્ષને અંતે મહાવીરસ્વામીના જન્મ નક્ષત્રથી ભસ્મરાશિ ગ્રહ દૂર થયે છતે કુપાક્ષિકોની બહુલતા હશે કે નહિ? એ પ્રમાણે પૂછતો હોય તો જણાવવાનું કે પ્રાયઃ કરીને બહુલતા નહિ હોય એમ સંભાવના થાય છે. કારણ કે તે વખતે સાધુઓની અને સાધ્વીઓની પૂજા સત્કારની અભિવૃદ્ધિ કહેલી છે. તેને માટેનો આગમ પાઠ પર્યુષણા કલ્પમાં કહેલ છે.
____“जं रयणिं च णं समणे भगवं महावीरे जाव सव्वदुक्खपहीणे तं रयणिं च णं खुदाए भासरासी नाम महग्गहे दोवाससहस्सट्ठिई समणस्स भवगओ महावीरस्स जम्मनक्खत्तं संकंते तप्पभिई च णं समणाणं निग्गंथाणं निग्गंथीण य नो उदिओदिए पूजा सकारे पवट्टई, जया णं से खुद्दाए जाव जम्मनक्खत्ताउ वइक्वंते भविस्सइ तया णं समणाणं निग्गंथाणं निग्गंथीण य उदिओदिए पूआसक्कारे भविस्सइ" त्ति श्री पर्युषणाकल्पे
