________________
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ છીએ કે ખરેખર તો જગચંદ્રસૂરિ, વડગચ્છથી કોઈ નિમિત્તથી વિપરીત પ્રરૂપણા વડે શ્રી ચંદ્મભ આચાર્યની જેમ છૂટા પડેલ નથી.
પરંતુ પ્રમાદવશથી ક્રિયામાં શિથિલ થયેલા સાધુ સમુદાયને છોડીને પોતાના ગુરુની આજ્ઞા વડે શ્રી આણંદવિમલસૂરિજીની જેમ શ્રી સુધર્માસ્વામીથી અવિચ્છિન્ન પરંપરાએ આવેલ દશવિધ ચક્રવાલ સામાચારીની ક્રિયાને કરતાં, ચાવજીવન પર્યત અભિગ્રહપૂર્વક આયંબીલના તપને કરતાં, શરીરથી સૂકાઈ ગયેલા એવા જગત્યંદ્રસૂરિને જોઈને રાજાએ તેઓને “તપ” એવું બિરુદ આપ્યું. એમ કહેવું તે યોગ્ય છે અને તે દિવસથી માંડીને વડગચ્છનું જ “તપાગચ્છ” એવું નામ પ્રચાર પામ્યું. માટે આમાં પૂર્વે કહેલી યુક્તિ લાગી શકશે નહિ.
જે એમ ન હોય તો સુસ્થિત અને સુપ્રતિબદ્ધથી કૌટિક નામનો ગણ નીકલ્યો છે. ત્યારપછી તેમાંથી શ્રી ચંદ્રસૂરિજીથી ચંદ્રગચ્છ નીકલ્યો. ત્યારપછી તે ચંદ્રગચ્છના ઉદ્યોતન સૂરિ વડે શ્રી સર્વદેવસૂરિને વડવૃક્ષની નીચે આચાર્યપદવી આપવાથી શ્રી સર્વદવસૂરિ વડે વડગચ્છ નીકલ્યો. એવી પ્રસિદ્ધિ થઈ તો આ રીતે કૌટિકાદિ વગેરે ગણો પણ અવિચ્છિન્ન તીર્થ નહિ બની શકે.
તેથી ગચ્છનું નામાન્તર થવા છતાં પણ આચાર અને પ્રરૂપણાની અવિચ્છિન્નતા જ જાણવી.
લોકોમાં પણ સાધુ-શ્રેષ્ઠિ-મંત્રી-સંઘપતિ વગેરે બીજા નામો પડવાથી તે સંજ્ઞાઓ કુલાચારને કાંઈ પણ બાધક થતી નથી.
પ્રરૂપણા અને આચારની અવિચ્છિન્નતા આ ગણમાં છે–આ તપગચ્છમાં તેને કોઈ પણ ફેરફાર કરવા માટે શક્તિમાન નથી. માટે તપાગચ્છ સંબંધી સાધુ વગેરેનો સમુદાય જ વર્તમાનકાલે ભરતક્ષેત્રમાં તીર્થ' તરીકે છે. બીજો કોઈ નહિ. એમ જાણવું.
આ વચન વડે જેઓ “અમે આગમને અનુસરીને પ્રવર્તીએ છીએ. પછી અમારે પરંપરાનું શું પ્રયોજન છે?' એવી રીતનો ફેંકી દેવા લાયક કદાગ્રહ કરે છે તે દૂર કર્યો જાણવો. પરંપરાનો સ્વીકાર ન કર્યો હોવાથી : પરંપરા એ આગમનું મૂલીધું છે. અનુયોગસૂત્ર આગમમાં કહેલ છે કે-“ત્રણ પ્રકારના આગમ છે. આત્માગમ-અનંતરાગમ અને પરંપરાગમ” તેમાં આત્માગમ અને અનંતરાગમ આ બન્ને ગણધરના શિષ્યોના અંત સુધી પ્રવર્તે છે અને ત્રીજો જે પરંપરાગમનો ભેદ છે તે પરંપરા સિવાય સંભવી શકે નહિં.
તો પરંપરાનો સ્વીકાર નહિં કરતાં એવાઓને આગમના અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરવાની વાતની ગંધ પણ કયાંથી હોય? જેમ ઘડાને સ્વીકાર્યા વગર તેની અંદર રહેલાં રૂપ આદિનો સ્વીકાર કરવો પણ ઉચિત નથી તેમ આ જાણવું. વળી સ્વમતિ વિકલ્પના વડે કરીને પણ આગમાનુસાર પ્રવર્તન કરવામાં તીર્થ બાહ્યતા અનિવાર્ય જ છે.
હવે વાદીનો પ્રશ્ન : આગમ અનુસાર પ્રવર્તેલા એવા અમારા સમુદાયનું જ તીર્થપણું અમે સ્વીકારતા હોવાથી અમારી કેવી રીતે તીર્થ બાહ્યતા ગણાય?
