________________
૪૨૪ જે
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ જે કારણથી માસકલ્પને છોડીને બીજો કોઈ વિહાર સિદ્ધાંતમાં સુસાધુઓ વડે કરીને જોવાયો નથી. જેવું જોયું છે તેવું કહે છે
पडिबंधो लहुअत्तण, न जणुवयारो न देसविण्णाणं।
णाणाराहणमेए, दोसा अविहार पक्खंमि॥१॥ શધ્યાતર આદિની વસ્તુઓને વિષે રાગ ઊભો થાય અને આ લોકો પોતાનું ઘર છોડીને બીજાના ઘરમાં જ આસક્ત છે' એ પ્રમાણે લોકમાં લઘુતા થાય. અને જુદા જુદા દેશમાં રહેલા એવા માણસોને તથા દેશોને વિષે ઉપદેશના અભાવવડે કરીને અનુપકાર થાય. અને વિવિધ પ્રકારના દેશોને વિષે વિચરતા જે જુદા જુદા દેશોનું, તેના લોકોનું અને લોકોત્તરનું જે જ્ઞાન થાય છે તેનો અભાવ થાય અને આજ્ઞાની આરાધના થતી નથી. આજ્ઞા આ પ્રમાણે :
मोत्तूण मासकप्पं अण्णो सुत्तमि नत्थि उ विहारो त्ति।
માસકલ્પને છોડીને બીજો કોઈ વિહાર શાસ્ત્રમાં કહ્યો નથી, અને એથી કરીને માસિકલ્પની મર્યાદા ન સાચવે તો આ બધા દોષો થાય છે. ક્યારેક સંયમને બાધા કરનારા એવા દુષ્કાલ-ગ્લાનાવસ્થા આદિ કારણના વિશે કરીને દ્રવ્યથી માસકલ્પ ન થયો હોય તો પણ અર્થાત્ માસકલ્પની મર્યાદા સચવાઈ ન હોય તો પણ વસતિપરાવર્તન, પાટક=પાડાનું પરિવર્તન વડે કરીને અથવા અંદરની સંથારાની ભૂમિનું પરિવર્તનવડે કરીને પણ અવશ્ય માસકલ્પની વિધિ કરવી જોઈએ. કહ્યું છે કે :
“कालाइदोसओ पुण, ण दबओ एस कीरए निअमा।
___ भावेण उ कायब्बों, संथारगवच्चयाईहिं ॥१॥ પંચાશકવૃત્તિમાં કહેલું છે કે : “કાલાદિ દોષ વડે કરીને દ્રવ્યથી માસકલ્પની વિધિ નિશ્ચય કરીને ન કરે તો પણ ભાવથી સંથારાના પરિવર્તન કરવા અદિ દ્વારાએ કરીને માસકલ્પ નિશ્ચય કરવો જોઇએ.” અને તેવીજ રીતે એક મહિનાથી વધારે કાલ રહેવામાં વસતિ પણ ઉપહત થાય છે. આગમમાં જણાવ્યું છે કે : પંવિદે વધા—io તંત્ર નોવધા–૧, ૩થાયણોવધા–૨, સોયા–રૂ, પરિવોવા–૪, પરિગવા –૬, તિા
સ્થાનાંગ સૂત્રની વૃત્તિનો એક ભાગ આ પ્રમાણે પરિહરણા-એટલે આસેવા, તે આસેવા દ્વારાએ કરીને ઉપધિ આદિની અકલ્પતા થાય. તેમાં ઉપધિની અકથ્યતા આ પ્રમાણે એકાકી વિહારવાળા સાધુએ જે ઉપકરણ આસેવ્યું હોય તે ઉપકરણ, ઉપહત થાય છે. એ પ્રમાણેની સમયવ્યવસ્થા--આગમ વ્યવસ્થા છે.
ગમાણ અડિવસન, નવિ વિનં ૩૧મ રિ એ પ્રમાણેનું વચન હોવાથી. એનો અર્થ આ પ્રમાણે : ગચ્છભ્રષ્ટ થયેલો એવો એકાકી સાધુ, એવો જો જાગે અને દૂધ આદિમાં પ્રતિબંધિત ન થાય. તો જ્યારે લાંબાકાળ ગચ્છમાં આવે તે પણ તેની ઉપધિ હણાતી નથી અને વસતિ પણ-મહિનો,
