________________
૪૦
કુપક્ષકૌશિકસહસ્રકિરણાનુવાદ
भोई मयहरमाई, बहु सयणो वित्तको कुलिणो य । परिणयवयो अभीरू, अणभिग्गहो अकोहल्लो ॥११॥ कुलपुत्त सत्तमंतो, भीइपरिस भद्दओ परिणओ अ । ધનિયો (મદ્દો) અન્નામેન્નાયરો મળિો ।।૧૨।।
જે ભોગીક હોય. એટલેકે મહત્તર આદિ હોય, તે કેવો હોય? ઘણાં કુટુંબ-પરિવારવાળો હોય, બહુ પડખાવાળો હોય, પ્રેરક હોય એટલેકે મશ્કરા આદિ લોકોને પોતાના ઘરમાં પ્રવેશ કરતાને નિવારનારો હોય, કુલીન હોય, પરિણત વયવાળો આધેડ ઊંમરવાળો હોય, નીડર હોય એટલે મોટું કાર્ય આવી પડે તો ભય ન પામે તેવો. અથવા તો આનો ઉકેલ કેમ લાવીશું? એવી ચિંતાવાળો હોય. આભિહિક મિથ્યાત્વથી રહિત હોય, કુતુહલ વગરનો હોય, એટલે સાધ્વીના ભોજન આદિના દર્શનને વિષે કૌતુક રહિત હોય.
અને જે કુલપુત્રક કહ્યો છે તે કુલપુત્રક સત્ત્વવાળો હોય, એટલેકે કોઈનાથી પરાભવિત ન થાય તેવો હોય. ભીત પર્ષદ વગેરે વાતો પૂર્વથી જાણી લેવી. વળી ભદ્રક હોય. ભદ્રપરિણામી હોય. અને જિનશાસનને વિષે બહુમાનવાળો હોય. અને વયે કરીને ઉમરથી તથા બુદ્ધિએ કરીને પરિપાક એટલે ઠરેલો હોય, ધર્મની શ્રદ્ધાવાળો હોય, વિનીત હોય એવો કુલપુત્રકને તીર્થંકરોએ સાધ્વીઓનો ય્યાતર કહેલો છે. વસતિદ્વારપૂર્ણ થયું. હવે વિચાર દ્વાર કહે છે.
अणावायमसंलोगा, आवाया चेव होइ संलोगा । आवायमसंलोगा, आवाया चेव संलोगा ॥१३॥
વિચારભૂમિ (સ્થંડિલભૂમિ) ચાર પ્રકારની છે. અનાપાતા અસંલોકા-૧, અનાપાતા સંલોકા-૨, આપાતા અસંલોકા-૩, આપાતા સંલોકા-૪. એમ ચાર પ્રકારની સ્થંડિલભૂમિ છે. આ ચાર પ્રકારની વિચારભૂમિમાંથી સાધ્વીઓને માટે વિધિ જણાવે છે. વીચારેબા૧૭ાા જો પુરોહડ (ઘરની પાછળનો ભાગ) વિદ્યમાન હોય છતે સાધ્વીઓ ગામની બહાર વિચારભૂમિએ જાય તો ચારે પ્રકારની સ્થંડિલભૂમિ પૈકીની કોઈપણ ભૂમિમાં સ્થંડિલ જાય તો ચતુર્ગુરૂ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે અને ગામની અંદર પુરોહડ આદિની વિદ્યમાનતા હોયે છતે આપાત અસંલોકવાળી ત્રીજી સ્થંડિલભૂમિને છોડીને બાકીની ત્રણ સ્થંડિલભૂમિમાં સ્થંડિલ જતી સાધ્વીને તે જ ચારગુરુનું પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. હવે જ્યાં ‘કુલોત્પન્ન સ્ત્રીઓનો આપાત હોય ત્યાં જવું તો પછી બાકીની ત્રણ સ્થંડિલભૂમિમાં અનુજ્ઞા નહિ આપવામાં શું કારણ છે?' તેનો જવાબ આપે છે.
जत्तो दुस्सीला खलु, वेसित्थिणपुंसहद्वतेरिच्छा ।
सा तु दिसा पडिकुट्ठा, पढमा वितिआ चउत्थिआ ॥ १४ ॥
જે ભૂમિને વિષે દુઃશીલ પુરુષ એટલે પરદારાગમન કરનારા પુરુષો તથા વેશ્યાઓ અને
