________________
૪૦ર જ
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ णिअमेणऽट्टमिपमुहा, अणिअमेणेहरासु अ तिहीसु। ..
तेणं न प्पडिदिवसा-चरणीआ नियम पडिसेहो ॥१८८॥ ' અથવા તો એટલેકે--વૃદ્ધ સંપ્રદાયના અભિપ્રાયે જે ચાર શિક્ષાવ્રત છે તેમાં છેલ્લાં બેનું જોડલું એટલે કે –પૌષધ અને અતિથિસંવિભાગ આ બંને પ્રતિનિયત દિવસે’ એ પ્રમાણેનું હરિભદ્રસૂરિ આદિ પૂજયોનું આવશ્યકવૃત્તિ આદિમાં જે વચન છે તે અતિપ્રસિદ્ધ છે. | ગાથાર્થ-૧૮૬ // તેમાં પષધોવાણતિથિવિમાનો પ્રતિનિયવિસનુયો–એ વાક્યને વિષે જે પ્રતિનિયત શબ્દ છે તે વિવક્ષિત અર્થનો વાચક છે. અને તે વિવક્ષા બે પ્રકારની છે. ક્યા બે પ્રકાર? નિયમ અને અનિયમઃ એ બે પ્રકારની વિવફા જણાવી. એક વિવક્ષા, નિયમથી એટલે નિશ્ચયથી અને બીજા વિવક્ષા, અનિયમ વડે કરીને | ગાથાર્થ-૧૮૭ II .
અષ્ટમી આદિ તિથિને વિષે પૌષધ ન કરવામાં પ્રાયશ્ચિત્તનો સંભવ હોવાથી નિશ્ચય કરીને પૌષધ કરવો જોઈએ અને બાકીની એકમ આદિ તિથિમાં અનિશ્ચય કરવો. આમ બે પ્રકારની વિવક્ષા હોવાના કારણે કરીને 7 પ્રતિરિવાવાળીયો એ વાક્યથી નિયમ પ્રતિષેધ જાણવો. | ગાથાર્થ-૧૮૮ | હવે દષ્ટાંતવાકયને જણાવે છે.
जह साहूणं दाउं-भुजिज्ज सुसावओ न इअराणं। ___ अहव दिवबंभयारी, नय रत्तिमभिग्गहो अमं ॥१८॥
જેવી રીતે સુશ્રાવક સાધુઓને વહોરાવ્યા પછી જ ખાય છે, બીજા શ્રાવકો આદિને નહિ એ વાતની અંદર “શ્રાવકોને દઇને જ ખાવું' એ નિયમ'નો નિષેધ છે. પરંતુ “દાનનો નિષેધ નથી! તેવી રીતે બીજું દૃષ્ટાંત કહે છે. દિવા દ્રૌવારી ૧ ૨ રાત્રી એમાં ‘દિવસે બ્રહ્મચર્ય અને રાત્રિને વિષે અમારે નહિ.' એ પ્રમાણે બોલતાં શ્રાવકોને રાત્રિને વિષે “બ્રહ્મચારીપણાનો નિષેધ'પ્રાપ્ત થયો; પરંતુ નિયમનો અભાવ'નહિ. જો આમ નહોય તો અવશ્ય અબ્રહ્મનું સેવન પ્રાપ્ત થશે. અને એ વાત આગમને--વિષે પ્રવચનને વિષે અત્યંત નિંદ્ય છે. એ પ્રમાણે આ બન્ને દૃષ્ટાંતો દ્વારાએ કરીને અષ્ટમી આદિ પર્વ તિથિઓને વિષે “નિશ્ચયે” કરીને પૌષધાદિ કરવા જોઇએ. બાકીની અપર્વતિથિઓને વિષે અનિયત' રીતે પૌષધ સ્વીકારવો જોઈએ. અને એમ હોવાથી વિપાકશ્રુતને વિષે સુબાહુકુમાર આદિના ત્રણ દિવસના પૌષધો પ્રાપ્ત થાય છે. તે આ પ્રમાણે :
"तए णं से सुबाहुकुमारे अण्णया चाउद्दसट्ठमुद्दिद्दपुण्णिमासिणीसु जेणेव पोसहसाला तेणेव उवा० २ त्ता पोसहसालं पमजति उच्चारपासवणभूमि पडि०-२ दब्भसंथारयं संथारेति, दब्भसंथारयं दुरूहति-२ त्ता अट्ठमभत्तं पगेण्हत्ति-२-पोसहसालाए पोसहिए अट्ठममत्ति पडिजागरमाणे-२ विहरति त्ति श्री विपाकश्रुतांगे॥
ત્યાર પછી તે સુબાહુકુમારે એક વખત ચૌદશ અમાવસ્યા અને પૂનમ આદિને વિષે જયાં
