________________
૩૭૦ %
કુપક્ષકૌશિકસહસ્ત્રકિરણાનુવાદ હવે આ વાત પર ફરી પણ લૌકિક દષ્ટાંત કહે છે. लोएवि सुजाइकुलुप्पणो, सुपरिक्खिओ जहा जुग्गो। न तहा विवरीओवि अ, गुणवंपि विवाहमाईसु ॥१३३॥
લોકને વિષે પણ સુજ્ઞાતિ અને સુકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલા એટલેકે શુદ્ધ એવા માતૃપક્ષ અને પિતૃપક્ષમાં ઉત્પન્ન થયેલો અને સારી રીતે પરીક્ષા કરેલો એવો આત્મા, વિવાહ આદિ કાર્યોને વિષે યોગ્ય થાય છે. આથી વિપરીત એટલે કે હીન કુલમાં ઉત્પન્ન થયેલો ક્યારેક ગુણવંત હોય તો પણ યોગ્ય થતો નથી. તેવી જ રીતે વાસી, વિદલ, ઢીલું હોય છતે બધું જ છોડી દેવું જોઈએ અને ચોખાની જાત તો સુકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલાની જેમ સારી રીતે પરીક્ષા કરીને ગ્રહણ કરી શકાય છે. એ પ્રમાણે // ગાથાર્થ-૧૩૩ છે. હવે ત્યાગ કરવાને આશ્રીને લૌકીક દૃષ્ટાંત ફરીથી કહે છે.
उत्तमकुले असुद्धो जो, जाओ सो णु चेव चइअव्वो।
विवरीअकुलं सयलं, सुकुलेहिं चेव चइअब्बं ॥१३४॥ - ઉત્તમકુલને વિષે જે અશુદ્ધ ઉત્પન્ન થયેલો છે તેને જ સુકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલાએ અને વિપરીત કુલમાં સારું હોય તો પણ તે સકલ કુલનો ત્યાગ કરી દેવો જોઈએ. એ રીતે વિદલ, વાસી, ઢીલું (પાણીવાળું) અન્ન, તે હીનકુલોત્પન્નની જેમ બધું જ છોડી દેવું જોઈએ. અને ચોખાની જાતમાં તો જેટલો ભાગ અશુદ્ધ હોય તેટલો ભાગ છોડી દેવો જોઈએ, નહિ કે ચોખાની જાત માત્રને છોડી દેવાય. વિદલ-પૂરી વાસી હોય અને ઢીલું હોય તો હીનકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલાની જેમ આખી જાતિ માત્રને છોડી દેવું જોઈએ || ગાથાર્થ-૧૩૪ II
હવે ફરી પણ લોકોત્તર દષ્ટાંતની બહુલતા જણાવે છે.
जह वा परपरिगहिआ, जिणपडिमा भद्दओऽवि उस्सुत्ते।
मुणिगुणजुत्तोवि कुसीललिंगिवग्गे ऽवि परिचत्तो॥१३॥
અથવા તો જેવી રીતે હરિ હર આદિની બુદ્ધિએ કરીને મિથ્યાદષ્ટિએ ગ્રહણ કરેલી જિનપ્રતિમાની જેમ છોડી દેવી જોઈએ, તેવી રીતે ઉત્સુત્રભાષીના માર્ગમાં પડેલો કદાચિકોઈક ભદ્રકજીવ એટલે કે વસ્તુગતે અવિનષ્ટ સમ્યગ્રષ્ટિવાળો હોય છતાં પણ વ્યવહારનયને આશ્રીને ચાલવાવાળા આત્માઓએ ઉત્સુત્રભાષીની જેમ જ છોડી દેવો જોઈએ. કારણ કે તે સમ્યગ્દષ્ટિઓને માટે તે જોવાને પણ અકથ્ય છે. કુશીલ વેશધારીના વર્ગમાં-એટલે પાસત્થા આદિના સમુદાયમાં રહેલો સાધુ, ગુણથી યુક્ત હોય છતાં પણ તે મુનિ, પાસત્થી આદિની જેમ ત્યાજ્ય જાણવો. // ગાથાર્થ-૧૩૫ |
