________________
શ્રી પ્રવચન પરીક્ષાનુવાદ ભાગ-૧
જે ૩૬૯ પ્રમાણવાળો સંસારમાં ભમ્યો.' તેમાં નિદાન-કારણ એ છે કે અન્યતીર્થિકનો વેશ વિદ્યમાન હોય છતે સમ્યકત્વના વ્યવહારનો પણ અભાવ હોવાથી દેશવિરતિ પરિણામનો વ્યવહાર ક્યાંથી હોય? અને એથી કરીને વ્યવહારપરીક્ષાથી બાહ્ય એવા પરિચિત પરિચીનું પણ તેવા પ્રકારના કુતીર્થ લિંગધારીપણામાં “મારા માર્ગમાં પણ કંઈક ધર્મ છે એવું જે બોલવું તે જિનાજ્ઞાના અભાવથી ઉસૂત્ર સંદેશ જ છે. કારણ કે તે તેવા લિંગને ધારણ કરવાવાળો હોવા છતાં પણ મરિચી, કંઈક ધર્મવાળો છે. તોપણ તેનો માર્ગ તેવા પ્રકારનો ન હોતો. અને “મારા માર્ગમાં કંઈક ધર્મ છે” એ જે વચન . છે તે વચન જ તેના માર્ગને ઉદ્દીપન કરનારું છે, નહિં કે શ્રાવકધર્મના માર્ગને પણ ઉદ્દીપન કરનારૂં! વ્યવહાર જે છે તે બહોલા પક્ષને આશ્રીને હોય છે. અને જે અંબડ શ્રાવકમાં જે સભ્યત્વનો વ્યવહાર છે તે મહાવીર પ્રભુના શ્રાવકપણા વડે કરીને જ છે! નહિ કે તેના માર્ગને આશ્રીને! અને તેથી કરીને જો તે અંબડ તાપસ પણ જો મરચીની જેમ ઉપદેશ આપીને કોઈને દીક્ષા આપત તો તે મરિચીના જેવો જ ગણાત. || ગાથાર્થ-૧૩૦ ||
હવે આ કહેલા અર્થને ગાથા દ્વારા જ સૂચવે છે. साहु समीवे पुण्णो, धम्मो अम्हं तु किंचि न य पुण्णो। इअ भासा तल्लिंगे, नो जुत्तं तेण मोसत्ति ॥१३१॥
સાધુ સમીપે ધર્મ પૂર્ણ છે. મારી પાસે તો કંઈક છે, પૂર્ણ નથી.' એવા પ્રકારની જે ભાષા તેવા પ્રકારનું પરિવ્રાજક લિંગ વિદ્યમાન હોય છતે બોલવું તે યુક્ત નથી અને તેથી કરીને તે ભાષા અસત્ય છે. અને એથી જ કરીને ઉત્સુત્રભાષીમાર્ગમાં જ પડેલો જાણવો. અને નિશ્ચયનયથી સમ્યગ્દષ્ટિ હોય તો પણ જોવાને માટે પણ અકથ્ય છે. એવા પ્રકારનું નિર્યુક્તિકારનું વચન અમે પૂર્વે જણાવ્યું છે. | ગાથાર્થ-૧૩૧ /
- હવે ફરી પણ દષ્ટાંત કહે છે. जयवऽण्णतिथिआ वि अ, सिज्झति अ नहु सतित्थिआ केई। तहवि परतित्थिगहिआ, जिण पडिमा कप्पए नेव॥१३२॥
જો કે અન્યતીર્થકો પણ એટલેકે અન્યતીર્થકના વેશમાત્રને ધારણ કરનારા પણ ક્યારેક તથા ભવ્યત્વના પરિપાકના વશથી સમ્યકત્વ એવબોધ (શુદ્ધ જ્ઞાન) આદિની સામગ્રી પ્રાપ્ત થયે છતે એક જ સમયે ઉત્કૃષ્ટપદે ૧૦-આત્મા પણ મોક્ષમાં જાય છે. અને કોઈક સ્વલિંગ હોવા છતાં પણ શુદ્ધ નથી થતાં. તો પણ પરિતીર્થકોએ ગ્રહણ કરેલ જિનપ્રતિમા પણ જૈનોને કલ્પતી નથી. હવે આ વાતના દષ્ટાંતનો ઉપનય આ પ્રમાણે છે. અન્યતીર્થકોની જેમ વિદલ અને અચલિત રસ પણ પરીક્ષા બાહ્ય છે. એમ કરીને છોડી દેવા જોઈએ. || ગાથાર્થ-૧૩૨ છે.
પ્ર. ૫. ૪૭.
